KORKUNÇ İFTİRA

Enes b. Malik (r.a.)’dan.

Rasulullah (s.a.s.) şöyle buyurdu:

“Her kim benim üzerime bilerek yalan söylerse, cehennemdeki oturacağı yere hazırlansın.” ⁽¹⁾

Kendi hevasından konuşmayan, söylediklerini kendisine Allah tarafından vahyolunan ⁽²⁾ yegâne hayat önderimiz ve örneğimiz Rasulullah (s.a.s.), yegâne hayat nizamı İslâm’ın ikinci ana kaynağı olan Sünnet’in korunması için böyle buyurmaktadır… İslâm’ın birinci ana kaynağı olan Kur’ân-ı Kerim, Rabbimiz Allah tarafından koruma altına alınmıştır… Bunun için şöyle buyurmuş Rabbimiz Allah:

“Hiç şüphesiz, zikri (Kur’ân’ı) Biz indirdik, Biz, onun koruyucuları da gerçekten Biziz.” ⁽³⁾

Kur’ân-ı Kerim, Rabbimiz Allah tarafından korunduğu için İslâm düşmanları, onun metnine her hangi bir ihanet yapamamış, ekleme, çıkarma, ya da mânâdan dolayı tahrifte bulunamamışlardır… O hainler, hadislere yönelmiş ve Rasulullah (s.a.s.) söylemediği sözleri O’na mal ederek insanlar arasında yaymaya çalışmışlardır… Rasulullah (s.a.s.), bu ihaneti önlemek için malum hadisi ve benzeri hadisleri beyan buyurmuştur… Böylece Sünnet’in de korunması sağlanmaya çalışılmıştır…

El-Muğire (r.a.)’ın rivayetiyle şöyle buyurmuş Rasulullah (s.a.s.):

“Benim ağzımdan yalan söylemek, başka bir kimse ağzından yalan söylemek gibi değildir. Her kim bile bile benim ağzımdan yalan uydurursa, ateşteki yerine hazırlansın.” ⁽⁴⁾

Yegâne önderimiz Rasulullah (s.a.s.), katıksız iman sahibi mü’min müslümanları, mevzû hadis uyduranlara karşı uyarmış, bu konuda hassas davranmaya davet etmiştir… Hayat nizamı İslâm’ın korunması, ana kaynakları olan kitab, yani Kur’ân-ı Kerim ve Rasulullah (s.a.s.)’in ‘Sünneti’nin korunmasıyla gerçekleşir… Bu iki ana kaynak düşman saldırılarından çok iyi mühafaza ve müdafaa edilmelidir… Kur’ân’ı, yanlış anlama ve anlatmadan korumak gibi, Rasulullah (s.a.s.)’e nisbet edilerek uydurulan hadisleri ayıklamak ve bu hareketi durdurmak gerekir… Mevzû hadisler, ümmete çok zarar vermiştir, hâlâ zarar vermeye devam etmektedir…

“Mevzû, lugatta vaz’dan ismi mefûldür. Vaz, iskat etmek, terk etmek, iftira ve ihtilâk etmek manalarına gelir. Hadis ıstılahında ise, kelimenin bu son manâsına uygun olarak, Hazret-i Peygamber’in söylemediği bir sözü, yalan ve iftira ile O’na nisbet etmektir ki, bu manâda mevzû, yalan ve iftira ile Hazret-i Peygamber’e nisbet edilmiş söz demektir.” ⁽⁵⁾ diyen Prof. Dr. Talat Koçyiğit, ayrıca mevzû hadisi şöyle tarif eder:

“Başta İslâm Dini’ne kastedenler olmak üzere, mensup oldukları siyasî fırka ve hizibleri, fıkhî mezhebleri, kabilelerini, cinsiyetlerini, dillerini, peşinden gittikleri imam ve hükümdarları methetmek, halife ve emirlerin nezdinde yüksek mertebeler kazanmak, cami ve mescidlerde va’zettikleri cemaatın teveccühüne nâil olmak, halkın dinî emir ve nehiylere karşı rağbetini arttırmak maksadiyle din düşmanlarının, yalancıların ve cahillerinin uydurdukları, sonra da bu uydurulan şeylere, derecelerini yükseltmek için tanınmış hadis ravilerinden düzdükleri isnadlar ekleyerek hadismiş gibi Hazret-i Peygamberi iftira ile isnad ettikleri sözlere mevzû (uydurma) hadis adı verilmiştir.” ⁽⁶⁾

Bu sözleri, beyan edilen sebeblerden dolayı uydurup Rasulullah (s.a.s.) e nisbet edenlerin hükmü için Ahmed Naim, “Sahih-i Buhârî” şerhinde şunları kaydeder:

“Kizb (yalan)’dan murad, kizb ale’r-Rasul’dür. Nebî (s.a.s.) Efendimizden buyurmadıkları bir sözü, müteammiden rivayet etmekle müttehem olmak metâinin eşeddidir. Hatta böyle bir sözü, Hadis-i Rasul (s.a.s.) diye uyduran müfterinin küfrüne kâil olanlar vardır. Böyle olan hadise, mevzû’ veya mübtelak derler. Haber-i mevzû’ ile amel, mutlaka haram olduğu gibi kısasa, ahkâma, terğib ve terhibe, hasılı her neye dair olursa olsun mevzû olduğunu bile bile ve beyan etmeksizin onu rivayet etmek de haramdır.” ⁽⁷⁾

Ahmed Davudoğlu, “Sahih-i Müslim” şerhinde bu konuda şunları beyan etmektedir:

“Rasulullah (s.a.s.)’in üzerinden yalan uydurmak ve O’nun söylemediği bir sözü O’na isnad etmek büyük bir günah ve en çirkin bir iftiradır. Yalnız bu yalanın helâl olduğuna inansa, dinden de çıkar. Ulemâca meşhur olan mezheb budur. İmamu’l-Haremeyn’in babası Ebu Muhammedi el-Cuveynî, Peygamber (s.a.s.)’in üzerinden kasten yalan uyduran kimsenin küfrüne hükmeder, boynunun vurulmasına fetva verirmiş. Fakat oğlu İmamü’l-Haremeyn, bu kavli zayıf bulmuş, babasından başka kaili bulunmadığını söyleyerek onun, büyük bir hata olduğunu beyan etmiştir.” ⁽⁸⁾

Önderimiz Rasulullah (s.a.s.)’den, söylediği sözlerin çok iyi öğrenilmesi ve sağlam bellenmiş olan hadislerin rivayeti uygundur… Rasulullah (s.a.s.)’den hadis nakledecek olanlar, sahih sened ve sahih lafızlarla nakletmelidirler… Çok hadis nakletmek, zaman zaman kişiyi yanıltabileceğinden, Raslullah (s.a.s.) tarafından ikaz edilmiştir… Hadis nakledenlerin, hadis hakkında yeterli bilgileri olmalı, sağlam hadisleri öğrenmeli ve sapasağlam rivayet etmelidirler…

Ebu Katade (r.a.)’dan.

Rasulullah (s.a.s.) minber üzerinde şöyle buyurdu:

“Benden çok hadis rivayet etmekten kaçının. Her kim benim üzerimde (benim ağzımdan) bir şey söylemek isterse, hak veya doğru söylesin. Kim, benim söylemediğim bir sözü, kasden uydurup bana isnad ederse, cehennemdeki yerine yerleşsin.” ⁽⁹⁾

Önderimiz Rasulullah (s.a.s.)’in beyanıyla kendisinden hadis nakledilir, fakat, nakledilen hadisin sağlam oluşuna dikkat edilmelidir!…

Ebu Said el-Hudrî (r.a.)’dan.

Şöyle buyurur Rasulullah (s.a.s.):

“Benden hadis rivayet edin, zararı yok. Amma her kim benim üzerime –Hemmam: Zannederim şöyle buyurdu, demiş- kasden yalan söylerse, cehennemdeki yerine hazırlansın.” ⁽¹⁰⁾

Dikkat edilecek olursa Rasulullah (s.a.s.):

“Benden hadis rivayet edin” diye buyurup yalnızca kendisine ait olan sözlerinin söylenmesini ve O’na nisbet edilen sözlerden kaçınılmasını emrediyor…

Hadis diye uydurulmuş, gerek bilenler arasında gerekse halk arasında şöhret bulmuş sözleri, yani mevzû hadisleri, iyice araştırmadan nakledip anlatan kişilerin de aynı suça iştirak eden yalancılardan olduğu beyan edilmiştir…

Muğire İbn Şu’be (r.a.)’dan.

Rasulullah (s.a.s.) şöyle buyurur:

“Her kim yalan olduğu zannedilen bir sözü benden (olmak üzere) rivayet ederse, kendisi de yalancılardan biridir.” ⁽¹¹⁾

Vesile İbn Eska (r.a.)’dan.

Rasulullah (s.a.s.) şöyle buyurdu:

“(Üç şey) yalan ve iftiranın en büyüklerindendir:

Kişinin, kendi babasından başkasına neseb iddia etmesi,

Yahud rüyasında görmediği bir şeyi kendi gözüne göstermesi (rüyasında görmediği bir şeyin kendisine rüyada gösterildiğini iddia etmesi),

Yahud da Rasulullah’ın söylemediği bir şeyi söyledi, demesi.” ⁽¹²⁾

Ebu Hüreyre (r.a.)’ın rivayetiyle şöyle buyurur Rasulullah (s.a.s.):

“Ahir zamanda bir takım Deccallar, yalancılar çıkacak. Size, sizin ve babalarınızın işitmediği hadisler getirecekler. Aman onlardan sakının! Sizi sapıtarak fitneye düşürmesinler!” ⁽¹³⁾

Önderimiz Rasulullah (s.a.s.) bu ikazlarına karşı çok hassas davranmalı ve azamî derecede dikkatli olunmalıdır… Hadis diye söylenen her duyulan söze itibar etmek, mü’min müslünmanı yanıltıp hataya düşürebilir… Bundan dolayı ehlinden ve emin olduğuna itimad edilen mü’min müslüman kişiden duyulan veya yazılan hadislere itibar edilmelidir… Onlardan duyulan veya muteber eserlerde okunulan hadisler, ulemânın şerhiyle anlatılabilinir… Böyle hassas davranmayıp hadis diye duyduğunu araştırmadan, doğru olup olmadığına bakmadan nakleden kişinin yalancı olduğu ve günah işlediğini yine önderimiz Rasulullah (s.a.s.) beyan buyurur…

Ebu Hüreyre (r.a.)’dan.

Rasulullah (s.a.s.) şöyle buyurur:

“Her işittiğini söylemek, bir insana yalan namına kafidir.” ⁽¹⁴⁾

Yine Ebu Hüreyre (r.a.)’dan.

Şöyle buyurur Rasulullah (s.a.s.):

“Kişiye, işittiği her sözü söylemesi, günah yönünden yeter (ve artar).” ⁽¹⁵⁾

Yegâne hayat nizamı olan İslâm Dini’nin ikinci kaynağı “Sünnet”i koruma ve ondan olmayan her hangi bir yabancı şeyin ona karışmaması için çok hassas davranan Ashab-ı Kiram (Allah onlardan razı olsun) gibi davranmak gerekir… Onlar, Ümmetin öncü nesli ve selefidirler… Bu konuda Selefin izinde olmak, mü’min müslümanların vazgeçilmez vazifelerindendir…

İşte “Ashab”dan ve onları takib eden “Tabiiîn” den birkaç çarpıcı örnek!…

a) Ebu Said el-Hudrî (r.a.) anlatıyor:

Ben, Ensar’ın meclislerinden bir mecliste (oturmakta) idim. Bu sırada Ebu Musa, sanki bir şeyden korkmuş gibi geldi de:

– (Ömer, beni çağırmıştı.) Ben, Ömer’in yanına gitmek için üç kerre izin istedim. Bana izin verilmeyince geri döndüm.

Ömer, bana:

– Seni, bize gelmenden men eden nedir? dedi.

Ben:

– Senin yanına girmek için  üç kerre izin istedim, bana izin verilmeyince geri döndüm.

Çünkü Rasulullah (s.a.s.):

“Sizden biriniz üç kerre izin istediği zaman kendisine izin verilmezse, hemen geri dönsün!” buyurdu, dedim.

Ömer:

– Vallahi, bu rivayet ettiğin hadis üzerine muhakkak bir beyyine getireceksin (yoksa canını incitirim!) dedi.

Sizlerde bunu, Rasulullah’dan işitmiş bir kimse var mı? dedi.

Ubeyy ibn Ka’b:

– Vallahi, senin beraberinde bu şehadeti kavmin en küçüğü bile yerine getirir, dedi.

Ben, kavmin en küçüğü idim. Ebu Musa ile beraber kalkıp gittim ve Ömer’e, Rasulullah (s.a.s.)’in bunu söylediğini haber verdim. ⁽¹⁶⁾

Bu hadisin şerhinde, şunlar beyan edilir:

“Hz. Ömer’in Ebu Musa’ya bu kadar sert ve titiz davranması, O’nun yalan söylediğinden şüphe ettiği için değildir. Haber-i Vahidî kabul etmediği için de değildir. Hz. Ömer, ikide birde her mes’elede hadis rivayet etmek moda olur da bunu, münafıklarla yalancılar, hatta bazı bid’atçılar fırsat bilerek her mes’elede yalandan bir hadis uydururlar diye korktuğu için yapmıştır. Daha doğrusu Ebu Musa’nın rivayetinden şüpheye düştüğü için değil, başkalarının cür’et ve nifakından korkarak rivayet kapısını kapamak istemiştir. Yoksa Ebu Musa’nın hadis uyduracak kimselerden olmadığını kendisi, pek âlâ bilirdi. O, bu davranışıyla Hz. Ebu Musa’ya vasıta yaparak başkalarını menetmek istemiştir. Artık Ebu Musa kaziyyesini gören bir münafık veya yalancı, hadis uydurmak niyetinde olsa bile korkusundan bundan vazgeçerdi.” ⁽¹⁷⁾

Rabia b. Ebu Abdurrahman’dan.

İlim adamlarının bir çoklarından bu kıssa rivayet edildi.

Ömer, Ebu Musa’ya şöyle dedi:

– Amma ben, seni itham etmiyorum. Lâkin insanların Rasulullah aleyhinde dedi-kodu yapmalarından korkarım. ⁽¹⁸⁾

b) Tavus’dan.

Tavus, Büşeyr b. Ka’b’ı kastederek demiş ki:

– Bu Zat, İbn Abbas’a geldi de O’na hadis rivayet etmeye başladı. Bunun üzerine İbn Abbas, kendisine:

– Filan ve filân hadisi tekrarla! dedi.

O da, tekrarladı. Sonra yine O’na hadis rivayet etti.

İbn Abbas, yine:

– Filân ve filân hadisi tekrar eyle! dedi.

O da, tekrar etti. Bu sefer İbn Abbas’a hitaben:

– Bilmiyorum, acaba benim bütün hadislerimi bildin de yalnız bunu mu tanımadın? Yoksa bütün hadislerimi bilmedin de yalnız bunu mu tanıdın? dedi.

İbn Abbas, O’na şu cevabı verdi:

– Filhakika biz, Rasulullah (s.a.s.)’in üzerinden yalan uydurulmazken On’dan hadis rivayet e derdik. Fakat insanlar, hırçın deveye de, uysal deveye de binmeye başlayınca (insanlar, iyi-kötü demeyecek her mesleğe girmeye başlayınca) biz de ondan hadis rivayet etmekten vazgeçtik. ⁽¹⁹⁾

c) Mücahid şöyle demiştir:

Büşeyr el-Adevî, İbn Abbas’a geldi ve hadis rivyet ederek:

–    Rasulullah (s.a.s.) şöyle buyurdu, Rasulullah (s.a.s.) böyle buyurdu, demeye başladı.

İbn Abbas ise, O’nun hadis rivayetine kulak vermiyor, O’na bakmıyordu.

Bunun üzerine Büşeyr:

– Ya İbn Abbas, aceb neden senin, benim hadisime kulak astığını görmüyorum? Ben, sana Rasulullah (s.a.s.)’den hadis okuyorum. Halbuki sen dinlemiyorsun! dedi.

İbn Abbas, şu cevabı verdi:

– “Rasulullah (s.a.s.) şöyle buyurdu” derken işittik mi gözlerimiz hemen ona yönelir ve kulaklarımızı ona verirdik. Vaktaki insanlar her boyayı boyamağa başladılar, artık biz de tanıdığımızı şeylerden başkasını onlardan almaz olduk. ⁽²⁰⁾

d) Tabiinden Muhammed b. Sirin (r.a.) şöyle demiştir:

– Şübhesiz ki, bu ilim dindir. Öyleyse dininizi kimlerden aldığnıza dikkat edin!..

Yine İbn Sirin (rh.a.) şöyle demiştir:

– Eskiden isnadı sorulmazdı. Fitne ortaya çıkınca.

– Bize, ravîlerinizin adlarını söyleyin, demeye başladılar.

Şimdi Ehl-i Sünnet’e dikkat ediliyor ve onların hadisleri kabul ediliyor. Ehl-i Bid’ata bakılıyor, onların hadisleri kabul edilmiyor. ⁽²¹⁾

e) Abdullah b. El-Mübarek (rh.a.) de şöyle demiş:

– İsnad dindendir. Eğer isnad olmasa idi, muhakkak her isteyen istediğini söylerdi. ⁽²²⁾

İmam Malik (rh.a.) de şunları beyan eder:

– Bu ilim dindir. Binaenaleyh dininizi kimden aldığınıza dikkat edin! Vallahi ben, şu direklerin yanında, Rasulullah (s.a.s.) şöyle buyurdu, diyen yetmiş kişiye yetiştim. Fakat onlardan hiçbir şey alamadım. Halbuki bu zevâtın her biri, kendisine beytü’l-mal güvenilecek kadar emin insanlardı. Onlardan hadis almayışımın sebebi, hadis ilmine ehil olmamalarındandır. ⁽²³⁾

Bir ümmet olarak bütün muvahhid mü’min müslümanların, önderimiz Rasulullah (s.a.s.) hadisleri ve Sünneti konusunda bu imanî hassasiyeti göstermesi gerekir…

Önderimiz Rasulullah (s.a.s.)’i her türlü iftiradan tanzih ederiz… O’na yapılan iftiralardan birkaç tane mevzû hadisi, örnek olsun diye tahkîk ehli ulemânın o konudaki görüşüyle birlikte kaydediyoruz!…

 

1) “İşlerinizde darlığa düştüğünüz zaman, kabir ehlinden yardım isteyiniz.”

İsmail b. Muhammed el-Aclunî (rh.a.):

“İbn kemal paşa “Erbain”inde geçmektedir.” demek ile yetinmiştir. ⁽²⁴⁾

Değerli Ehl-i Sünnet ulemâsından Allâme Alusî (rh.a.) bu konuda şunları söylemektedir:

“Bu hadis, Rasulullah (s.a.s.)’in hadisleri hakkında arif olanların icmâı ile Rasulullah (s.a.s.)’e yapılan bir iftiradır. Ulemâdan hiç kimse bu hadisi rivayet etmemiştir ve bu hadis, itimad edilen hiçbir hadis kitabında bulunamamıştır.

Şüphesiz Rasulullah (s.a.s.), kabirleri mescid edinmeyi yasakladı ve kabirleri mescid hâline getirenlere lânet etti. ⁽²⁵⁾ Rasulullah (s.a.s.)’in bu tavrına rağmen, kabir ehlinden yardım talep etmeyi emretmesi nasıl tasavvur edilebilinir? Her türlü noksanlıktan münezzeh olan Allah’a yemin olsun ki, bu hadis, bir buhtan-ı azimdir.” ⁽²⁶⁾

 

2) “Ölmeden önce ölünüz.”

Aliyyu’l-Karî (rh.a.) şöyle der:

“Askalânî, sabit olmadığını söylemiştir. Aslında bu, sofilerin sözüdür. Ölmeden önce nefis ve şehvetlerinizin esiri olmaktan kendinizi kurtarınız, demektir.” ⁽²⁷⁾

 

3) “Nefsini bilen, Rabbini bilmiş olur.”

Aliyyu’l-Karî (rh.a):

“İbn Teymiye, mevzû olduğunu, Sem’anî, merfu olarak bulunmadığını, ancak Yahya b. Muaz er-Râzî’nin sözü olduğunu söylemiştir.

Nevevî:

– Lafzı hadis değildir, fakat mânâsı sabittir, dedi.

Denildi ki:

Kendi cehaletini bilen, Allah Teâlâ’nın ilmini, kendisinin fanî olduğunu bilen, Allah Teâlâ’nın bakî olduğunu, kendisinin aciz ve zayıf olduğunu bilen, Rabbinin kuvvet ve kudretini anlamış olur.” ⁽²⁸⁾

Bu sözün, Emirü’l-Mü’minin imam Ali b. Ebi Talib (r.a.)’a, aid olduğu beyan edilir… ⁽²⁹⁾

 

4) “Kalb, Rabbin (Allah’ın) evidir.”

Aclunî (r.a.):

“Aclunî: Aslı yoktur. Zerkeşî: Aslı yoktur. İbn Teymiye: Mevzûdur.” demiştir. ⁽³⁰⁾

Aliyyu’l-Karî:

“Sehavî, merfu olarak aslı olmadğını, söyledi.” ⁽³¹⁾

 

5) “Allah Teâlâ şöyle buyurur:

– Ben, yeryüzüne, göğe, Arş’a ve Küre sığmam. Ancak müttaki mü’min kulun kalbi, Beni içine alır (kalbine sığdım).”

Aclunî:

“İhya hadislerinden. Irakî, “Tahic” de: Aslı yoktur, diyor. İbn Teymiye ve Zerkeşî, İsrailiyattan olduğunu söylemişlerdir. Rasulullah (s.a.s.)’e ulaşan bir senedi bilinmemektedir.” (32)

 

6) “(Allah Teâlâ buyurdu ki;

– Benim korkumdan kalbi hüzünlü, kırık olanlarla beraberim.”

Aclunî:

“Aslı yoktur. Böyle bir hadisin kaynak eserlerde mevcud olmadığı belirtiliyor.” ⁽³³⁾

Aliyyu’l-Karî:

“Sehavî diyor ki:

– Bunu, Gazalî, Bidaye’de anlatmıştır. Şüphe yok ki söz, burada tamamlanmamıştır.

Tamamı:

“Ben, Benim için kalpleri gayb olanların yanındayım”dır.

Merfu hadislerde, her iki şıkkın da aslı yoktur.” ⁽³⁴⁾

 

7) “Mü’minin kalbi (gönlü) Allah’ın Arşı’dır.”

Aclunî:

“Sağanî, mevzudur, diyor.” ⁽³⁵⁾

 

8) “Ben, bilinmeyen (gizli) bir hazine idim, bilinmeyi diledim. Bir takım kimseleri yarattım. Onlara kendimi bildirdim ve onlar da beni bildiler.”

Aliyyu’l-Karî:

“İbn Teymiye, Peygamber’in sözü olmadığını, sahih veya zayıf bir senedinin bulunmadığını söyledi. Zerkeşî ve Askalânî de, O’na uydular.

Sufîlerin sözlerindendir.” ⁽³⁶⁾

Aclunî:

“Suyutî ve diğerleri de, İbn Teymiye gibi değerlendirmişlerdir.” ⁽³⁷⁾

 

9) “Sen olmasaydın, Ben, eflâkı (âlemleri) yaratmazdım.”

Aliyyu’l-Karî:

“Hulasa’da da olduğu gibi Sağanî, mevzû olduğunu söylemiştir. Fakat mânâsı bakımından sahihtir.

Deylemî’nin İbn Abbas’tan merfu olarak rivayetinde, Rasul-i Ekrem buyuruyor ki:

“Cebrail, bana geldi ve dedi ki:

Allah Teâlâ buyuruyor:

– Ya Muhammed, sen olmasan cenneti yaratmazdım, sen olmasan cehennemi yaratmazdım.”

Diğer rivayette de:

“Sen olmasan, dünyayı yaratmazdım” şeklindedir. ⁽³⁸⁾

 

10) “Mü’minin artığı (mü’mine) şifâdır.”

Aclunî:

“Necm (uddin el-Gazî), “İtkan” adlı eserinde:

– Bu hadis değildir, demiştir.

Dâre Kutnî, “İfrad” adlı eserinde İbn Abbas (r.a.)’dan şu lafızla rivayet etmiştir:

“Mü’min, kardeşinin artığını içmesi tevazudandır.” ⁽³⁹⁾

 

11) “Benim Allah ile öyle bir vaktim vardır ki, ne bir mukarrib Melek, ne de bir mürsel Nebî oraya yaklaşamaz (aramıza giremez.)”

Aliyyu’l-Karî:

“Sufîlerin ağzında dolaşan bir sözdür.” ⁽⁴⁰⁾

 

12) “Ümmetimin âlimleri, Beni İsrail’in Peygamberleri gibidir.”

Aliyyu’l-Karî:

“Demirî ve Askalânî, aslı olmadığını söylediler.” ⁽⁴¹⁾

eş-Şevkanî ve Zerkeşî, aslı olmadığını söylediler.

Zayıf bir senedle şu hadis rivayet edilmiştir:

“İnsanlardan Nübüvvet derecesine en yakın olanlar, ilim ve cihad ehlidirler.” ⁽⁴²⁾

 

13) “Fakirlik, benim iftiharımdır ve ben onunla övünürüm.”

Aliyyu’l-Karî:

“Askalânî, batıl ve mevzû olduğunu, İbn Teymiye de, yalan olduğunu söylemiştir.” ⁽⁴³⁾

 

14) “Vatan sevgisi imandandır.”

Aliyyu’l-Karî:

“Zerkeşî, bunu, hadis olarak bulamadığını söyledi. Seyyid Muinuddin es-Safurî, sabit değildir, dedi. Eskilerin sözü olduğunu söyleyenler vardır.

Sahavî de:

– Aslını bulamadım, fakat mânâsı sahihdir, dedi.

Menufî de:

– Mânâsının doğruluğunu iddia etmek, şaşılacak bir şeydir. Çünkü vatan sevgisi ile iman arasında bir münasebet yoktur, demiştir. ⁽⁴⁴⁾

Aclunî:

“Sağanî, mevzûdur, demiş ve “Mekasıd” da:

– Bunun, hadis olduğunu rastlamadım, diye beyan etmiştir.” ⁽⁴⁵⁾

 

15) “İki günü beraber (eşit) olan aldanmıştır. Bu günü, dününden kötü olan mel’undur.”

Aliyyu’l-Karî:

“Abdulaziz’in rüyada aldığı bir öğüttür. Hatta Beyhakî’nin rivayetine göre, “İyiliklerini arttırmayanlar zarardadır.” İlavesi de vardır.

Bostî de:

– Kişinin, dünyalıktaki ilerleyişi noksanlık, hayırlı olmayan kazancı ise, hüsranlıktır, dedi.

Nitekim Allah Teâlâ da:

“Ve’l-Asrî….” buyurmuştur.” ⁽⁴⁶⁾

Aclunî:

“Irakî, tahkikatında şöyle diyor:

– Bu hadisi, Abdulaziz b. Ebi Revad’ın rüyası olarak biliyoruz.

Ebi Revad:

Ben, rüyada Rasulullah’ı gördüm:

– Ya Rasulullah, bana tavsiyede bulun, dedim.

Yukarıda geçen hadisi zikretti ve hadisiyle beraber sonunda bir ziyade ekleyerek beyan etti.

Ziyade şudur:

“Kim ziyade üzerinde olmazsa o, noksandır.”

Deylemî, benzer lafızlarla ve ziyade ederek İmam Ali (r.a.)’dan zayıf bir senedle merfu olarak rivayet etmiştir.” ⁽⁴⁷⁾

 

16) “Düşmanın silahıyla silahlan!”

Bu söz, mânâ itibariyle her ne kadar Enfâl Sûresi, 8/60. ayetine uygunsa da, sahih veya zayıf hiçbir senedinin olmadığı ve lafzının hiçbir muteber kaynak hadis kitabında bulunmadığı yapılan araştırmalar sonucunda ortaya çıkmşıtır!…

 

17) “Şeyhi olmayanın şeyhi şeytandır.”

Halk arasında dillerde hadis diye dolaşan ve Rasulullah (s.a.s.)’in hadisiyle hiç bir ilgisi olmayan bu söz, Bayezid Bistamî’ye aid olup, “Kuşeyrî Risalesi”nde şu şekilde yer almaktadır:

“Üstadı bulunmayanın imamı Şeytandır.” ⁽⁴⁸⁾

Halk arasında yukarıdaki hâliyle şöhret bulmuştur.

 

18) “Zaman sana uymazsa, sen zamana uy!”

Ne yazık ki, halk arasında, hatta okumuş kesim arasında bile hadis olarak dolaşan bu sözün, hadis ile uzaktan yakından hiçbir ilgisi olmadığı gibi, İslâm’ın ruhuna ve insanın yaradılış gayesine tamamen aykırıdır… Hiç bir mu’teber kaynak kitablarda izine rastlanmamış, mevzû hadislerden bile kabul edilmediği için tahkîk ehli ulemâ ondan söz etmemiştir… Bu, kim tarafından uydurulduğu bilinmeyen bomboş bir sözdür!…

Bu örneklerden sonra, her biri yegâne önderimiz Rasulullah (s.a.s.)’e yapılan birer iftira olan mevzû hadislerden nasıl kurtulacağız? Sorusuna, bu konuda eser vermiş iki ilim adamından cevap alalım!..

Merhum Üstad Abdulfettah Ebu Gudde (rh.a.), bu sorumuzu şu şekilde cevaplandırmaktadır:

“İlim eksikliği, meseleye vakıf ve insanları aydınlatacak uyanık âlimlerin azlığı sebebiyle mevzû hadislerin yaygın olarak Ümmetin kültürü, anlayışı ve gidişatı üzerindeki tehlikesine bakarak bu hadislerden kurtuluşun şöyle olacağını görüyorum:

İlim ehli ve idareciler, mevzû hadisleri sahihlerinden ayırmaları için zikrettiğim (mevzû hadisleri beyan eden) kitabları insanlar arasında yaymalıdırlar. Çünkü böyle bir şey onların konuşmalarına, delil olarak getirdikleri hususlara karşı hassas olma ve hakikatı görme yönünde takviyede bulunacaktır. Dinî kültürlerini, dine yapışmış, ona karışmış şübheli şeylerden temizleyecektir. Bu gerçekleşince, mevzû hadislerden sahih hadislere döneceklerdir. Bu iş yapılacak olursa, tamamı hayır olur.

Mevzû hadis kitaplarına tekrar tekrar bakıp müracaat etmek, başkaları bir tarafa ilim talibini duyup ezberlediği ancak tetkîk edip araştırmadığı batıl ve yalan hadislerle çokça delil getirmekten kurtaracak, artık onları dayanak olarak alma tehlikesinden uzaklaşmasına yardımcı olacaktır.” ⁽⁴⁹⁾

Mevzû hadislerden nasıl kurtulacağız? Sorumuza diğer ilim adamı olan M. Yaşar Kandemir, şöyle cevablamaktadır:

“Hadis tetkikçilerinin büyük gayretlerine rağmen, kâh İsrailiyat veya diğer Ehl-i Kitab’ın sözleriyle, kâh hakim ve tabiplerin hikmetleriyle, bazan eskilerin meşhur ve güzel meselleriyle, bazan da kendi buluşlarıyle desteklenip gelişen mevzû hadisler, gerek dinin bünyesinde ve gerekse müslümanlar üzerinde yıkıcı tesirler icrâ etmiştir. Her şeyden önce bu hesapsız uydurmalar, müslümanların dininin ana kaynaklarını gayet emin bir şekilde okuyup öğrenmelerine, Peygamber (s.a.s.)’in söz ve hareketlerini olduğu gibi görüp tanımalarına büyük ölçüde birer engel teşkil etmiştir. Zira bu uydurmaların içinde, müslümanların günlük hayatlarını ve dinî yaşayışlarını pek yakından alakadar eden bir çok direktifler mevcuttur. Bilhassa zındık diye bilinen din düşmanları, İslâm imanı ile te’lifi kabil olmayan hurafeler ve tanımayanlar nezdinde dini hakir gösterecek gülünç sözler uydurarak müslümanları bir keşmekeş içine sürüklemişlerdir.

İslâm’ın yanlış anlaşılmasında, iyi niyetle hadis uyduran müslümanların da büyük tesiri olmuştur. Kur’ân-ı Kerim ve Hadis-i Şerif’lerde görülen terğib ve terhib ifadelerini, insanları ne aşırı bir ümide kaptıracak, ne de ye’se düşürecek bir ölçüdedir. Fakat bunların icad ettikleri sözlerin herhangi bir ölçüsü bulunmadığı için, müslümanları ya hududsuz bir af ve merhamet ümidiyle dini ihmal etmeye veya aşırı bir ahiret ve azap korkusuyla dünyayı ve dünyevî vazifelerini terk etmeye sevk etmiştir. Bu suretle nice cahiller, Allah ile aralarında birer engel gördükleri mallarını, mülklerini, hanım ve çocuklarını bırakmışlar, dünya ile alakalarını kesmek maksadıyla, kullar için yaratılmış nimetlerden yüz çevirerek aç-susuz kalmışlardır.

Hulasa olarak şunu söyleyebiliriz ki, Peygamber (s.a.s.) adına hadis uyduranlar, muhaddislerin azimli çabaları sonunda tanınmış, icad ettikleri sözler de mevzuat kitaplarında toplanmıştır. Bununla beraber onlardan gelecek tehlikenin tamamen ortadan kalktığı söylenemez. Çünkü mânâsının doğruluğu ve İslâm prensiplerine uygunluğu sebebiyle hadis diye meşhur olmuş pek çok uydurma haber, bu gün dahi dillerde dolaşmakta ve bazı kitaplarda yer almış bulunmaktadır. Bahis konusu tehlikeden tamamen emin olmak için, hadis olduğu kat’i surette bilinmeyen sözlerin güvenilir hadis kitaplarında bulunup bulunmadığını tahkik etmekten başka çıkar yol yoktur.” ⁽⁵⁰⁾

Hadis diye uydurulmuş sözler konusu bu şekilde ap-açık ortaya çıktıktan sonra gerçek niyetleri bozuk olan İslâm düşmanları, gerekse gafil olan cahillerin, şu ayetin hükmü gereği durumları meydana çıkarılmıştır:

“Böylece helâk olacak kişi, apaçık bir delilden sonra helâk olsun. Diri kalacak kişi, apaçık bir delilden sonra hayatta kalsın. Şüphesiz Allah, gerçekten işitendir, bilendir.” ⁽⁵¹⁾

Muvahhid mü’min müslümanlardan oluşan, toprakları işgal edilerek kendileri egemen tağutlar tarafından esarete mahkum edilmiş, mazlum ve mustaz’af Ümmete faydalı olur umudu ve zilletten kurtulup yeniden izzete kavuşmaya bir vesile kabilinden kaleme aldığımız bu ese-rimizi, yegâne önderimiz Rasulullah (s.a.s.)’in şu duasıyla bitiriyoruz…

En-Nevvas b. Sem’an el-Kilabî (r.a.)’dan.

Rasulullah (s.a.s.) şöyle dua ederdi:

“Ey kalpleri (dilediği üzerinde) sabit kılan Allah, kalplerimizi dinin (olan İslâm) üzerinde sabit kıl.” ⁽⁵²⁾

Dâvâmızın başı ve sonu, Âlemlerin Rabbi Allah’a hamdetmektir…

Ve

Bu, böyledir!..

 

 

 

 

 

 

1) Sahih-i Buhârî, Bedi’l-Vahy, B. 1, Hds. 1

Kitabu’l- İman, B. 41, Hds. 47.

Kitabu’n-Nikâh, B. 5, Hds. 8.

Kitabu’l-Itk, B. 6, Hds. 13.

Kitabu’l Eyman, B. 23, Hds. 64.

Kitabu Merakıbu’l- Ensar, B. 44, Hds. 118.

Kitabu’l Hıyel, B. 1, Hds. 1.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 45, Hds. 155.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu Fedaili’l-Cihad, B. 16, Hds. 1698.

Sünen-i Neseî, Kitabu’t-Tahare, B. 60, Hds. 75.

Kitabu’t-Talak, B. 24, Hds. 3420

Kitabu’l-Eyman, B. 19, Hds. 3774.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’t-Talak, B. 10, Hds. 2201

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’z-Zühd, B. 26, Hds. 4227.

 

———————————

2) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-İman, B. 39, Hds. 45 (Numarn b. Beşir’den)

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Müsakat, B. 20, Hds. 107-108.

3) Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Fiten, B. 12, Hds. 3976 (Ebu Hüreyre’den.)

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’z-Zühd, B. 9, Hds. 2419- 2420.

İmam Malik, Muvatta, Kitabu Hüsnü’l-Hulk, Hds. 3.

———————————

4) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-İman, B. 6, Hds. 6. (Enes b. Malik’den)

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 17, Hds. 71.

5) Ahmed Davudoğlu, Sahih-i Müslim Tercüme ve Şerhi, İst. 1983, C. 9, Sh. 118.

Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi, Hzr. Necati Yeniel-Hüseyin Kayapınar, İst. 1987, C.1, Sh. XXIX.

6) İmam Celâlu’d-Din es-Suyûtî, Esbab-û Vurûdi’l-Hadis –Hadisler ve Sebebleri, Çev. Dr. Necati Tetik-Abdulmecid Okçu, Erzurum, 1996, Sh. 76.

Ahmed Davudoğlu, A.g.e. C.9, Sh. 119.

İmam Nevevî, Riyazu’s-Salihin, Tercume ve Şerhi, Çev. Prof. Dr. M. Yaşar Kandemir, Vdğ. İst. 1997, C.1, S. 96.

7) Şurâ, 42/20.

———————————

8) Tâhâ, 20/7, Ra’d, 13/10.

9) Âl-i İmrân, 3/29.

10) Âl-i İmrân, 3/119.

11) Mü’min, 40/19.

———————————

12) Bakara, 2/284.

13) Kaf, 50/16.

14) Enfal, 8/24.

15) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Birri ve’s-Sıla, B. 10, Hds. 33.

———————————

16) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Birri ve’s-Sıla, B. 10, Hds. 34.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’z-Zühd, B. 9, Hds. 4143.

———————————

17) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Cuma, B. 13, Hds. 43-45.

Sahih-i Buhârî, Kitabu İ’tisam, B. 2, Hbr. 10.

Sünen-i İbn Mace, Mukaddime, B. 7, Hds. 45.

Sünen-i Neseî, Kitabu Salatu’l-İydeyn, B. 22, Hds. 1578.

Sünen-i Dârîmî, Mukaddime, B. 23, Hds. 213.

———————————

18) Sünen-i Tirmizî, Kitabu’z-Zühd, B. 13, Hds. 2427.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’z-Zühd, B. 26, Hds. 4228.

İmam Hafız el-Munzirî, Hadislerle İslâm – Terğib ve Terhib, Çev. A. Muhtar Büyükçınar, Vdğ. İst. T.Y. C.1, Sh. 56, Hds. 20. Ahmed İbn Hanbel, Müsned’den.

El-Hafız Şihabu’d-Din Ahmed B. Ali İbnü Hacer el-Askalânî, Terğib ve Terhib, Çev. Abdulvehhab Öztürk, İst. 1982, Sh. 18, Hds. 1. Ebu Avane”nin Sahih’inden.

Taberânî, Mu’cemu’s-Sağir, Tercüme ve Şerhi, Çev. İsmail Mutlu, İst. 1996, C.1, Sh. 158, Hds. 95 (Birinci Kısım).

———————————

19) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 43, Hds. 152.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’z-Zühd, B. 35, Hds. 2489.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Cihad, B. 22, Hds. 3123.

İmam Hafız el-Munzirî, A.g.e., C. 1, Sh. 63, Hds. 1. İbn Hıbban’dan, Sh. 66, Hds. 2. İbn Huzeyme, Sahih’inden.

———————————

20) Nahl, 16/106.

21) İmam Ebu’l-Hasen Ali b. Ahmed el-Vahidî, Esbâb-ı Nüzûl, Çev. Dr. Necati Tetik – Necdet Çağıl, Erzurum, T.Y. Sh. 312.

Abdulfettah el-Kadî, Eshâb-ı Nüzûl, Çev. Doç. Dr. Salih Akdemir, Ank. 1986, Sh. 235.

Ebu Nuaym el-Isfahânî, Hilyetu’l-Evliya – Sahabeden Günümüze Allah Dostları, Çev. Said Aykut, Vdğ. İst.1995, C.1, Sh. 296.

———————————

22) İbn Kesir, Hadislerle Kur’ân-ı Kerim Tefsiri, Çev. Dr. Bekir Karlığa – Dr. Bedrettin Çetiner, İst. 1996, C.9, Sh. 4581.

Ebu Cafer Muhammed b. Cerir et-Taberî, Taberî Tefsiri, Çev. Hasan Karakaya – Kerim Aytekin, İst.1996, C.5, Sh. 240.

İbnü’l-Esir, El-Kâmil Fi’t-Tarih Tercümesi – İslâm Tarihi, Çev. M. Beşir Eryarsoy, İst. 1985, C. 2, Sh. 69.

Ebu Nuaym, A.g.e., C.1, Sh. 296.

23) Açıklamalı Mecelle (Mecelle-i Ahkâm-ı Adliyye), Hzr. Ali Himmet Berki, İst. 1990, Sh. 21, Md. 21.

———————————

24) Nahl, 16/115, En’âm, 6/119 ve 145.

25) Sünen-i İbn Mace, Kitabu’t-Talak, B. 16, Hds. 2043-2045.

Taberânî, Mu’cemu’s-Sağır, C.2, Sh. 210, Hds. 527.

26) Açıklamalı Mecelle, Sh. 26, Md. 79.

———————————

27) Hacc, 22/37.

———————————

28) Cin, 72/26.

29) Âl-i İmrân, 3/179.

———————————

30) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Buyu, B. 49, Hds. 69.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Fiteni ve Eşratu’s-Saati, B. 2, Hds. 4 ve 8.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Mehdî, B. 1, Hds. 4289.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Fiten, B. 9, Hds. 2262, B. 19, Hds. 2279.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Fiten, B. 30, Hds. 4064–4065.

Sünen-i Neseî, Kitabu Menasıku’l-Hacc, B. 112, Hds. 2864–2867.

31) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Fiten, B. 20, Hds. 52.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Cenne, B. 19, Hds. 84.

———————————

32) Enfal, 8/25.

33) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 20, Hds. 78.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Fiten, B. 10, Hds. 2263.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-İman, B. 17, Hds. 49785–4976.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Fiten, B. 20, Hds. 4013.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Melahim, B. 17, Hds. 4340.

———————————

34) Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Fiten, B. 20, Hds. 4005.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Fiten, B. 8, Hds. 2257.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Melahim, B. 17, Hds. 4338.

35) “(Yeryüzünde) Fitne kalmayıncaya ve din (yalnız) Allah’ın oluncaya kadar onlarla savaşın. Eğer vazgeçerlerse, artık zulüm yapanlardan başkasına karşı düşmanlık yoktur.” Bakara, 2/193, Enfal, 8/39.

36) Hud, 11/113.

37) Sünen-i ibn Mace, Kitabu’s-Siyam, B. 21, Hds. 1690.

Sünen-i Dârimî, Kitabu’r-Rikak, B. 12, Hds. 2723.

———————————

38) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 41, Hds. 158.

Sahih-i Buhârî, Kitabu’d-Diyet, B. 1, Hd. 1.

Kitabu’l-Mağazî, B. 47, Hds. 279.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Cihad, B. 95, Hds. 2643.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Fiten, B. 1, Hds. 3930.

———————————

39) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Mağazî, B. 63, Hds. 349.

Sahih-i Müslim, Kitabu’z-Zekât, B. 47, Hds. 144.

İmam Suyutî, Camiu’s-Sağir Muhtasarı, Tercüme ve Şerhi, Çev. İsmail Mutlu, Vdğ. İst. 1996, C. 2, Sh. 79, Hds. 1448 (2637), Ahmed İbn Hanbel, Müsned, C. 3, Sh. 4’den.

40) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Mezalim ve’l-Gasb, B.16, Hds.19.

Kitabu’l-Ahkâm, B. 20, Hds. 31.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Akdiye, B. 3, Hds. 4-5.

Sünen-i Neseî, Kitabu Adabu’l-Kudat, B. 33, Hds. 5387.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Ahkâm, B. 11, Hds. 1354.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Akdiye, B. 7, Hds. 3585.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Ahkâm, B. 5, Hds. 2317–2318.

———————————

41) En’âm, 6/50, Hud, 11/31.

42) İsra, 17/36.

———————————

43) Tevbe, 9/45–46.

———————————

1) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-İman, B. 13, Hds. 14. B. 8, Hds. 9.

Kibabu’l- Edeb, B. 42, Hds. 70.

Kitabu’l-İkrah, B. 1, Hds. 2.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 15, Hds. 67–68.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-İman, B. 10, Hds. 2759.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-İman, B. 2, Hds. 4954. B. 3, Hds. 4955.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l, Fiten, B. 23, Hds. 4033.

Taberânî, Mu’cemü’s-Sağir, çev. İsmail Mutlu, İst. 1997, C. 2, Sh. 183, Hds. 503.

———————————

2) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 15, Hds. 68’in devamında.

3) Sünen-i Neseî, Kitabu’l-İman, B. 4, Hds. 4956.

4) Ahmed Davudoğlu, Sahih-i Müslim, Tercüme ve Şerhi, İst. 1977, C. 1, Sh. 260-261.

———————————

5) Zuhruf, 43/84-85.

6) A’râf, 7/54.

7) Yûsuf, 12/40 ve 67, En’âm, 6/57 ve 62.

8) Nisa, 4/ 59.

9) Casiye, 45/23, Furkan, 25/43-44.

———————————

10) Kalem, 68/10-13.

11) En’âm, 6/106

12) A’râf, 7/3.

13) Abdurrahman Cezirî, Dört Mezhebe Göre İslâm Fıkhı, çev. Mehmet keskin, İst. 1989, C. 1, Sh. 454.

Prof. Dr. Vehbe Zuhaylî, İslâm Fıkhı Ansiklopedisi, çev. Ahmet Efe, Vdğ. İst. 1990, C. 2, Sh. 122.

Ömer Nasuhi Bilmen, Büyük İslâm İlmihali, İst. T.Y. Sh. 143, I. Dipnot.

———————————

14) Kehf, 18/28.

———————————

15) Bakara, 2/165.

16) Âl-i İmrân, 3/31-32.

17) Tevbe, 9/24.

———————————

18) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 16. Hds. 69.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-İman, B. 19, Hds. 4981.

19) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 11, Hds. 56.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-İman, B. 10, Hds. 2758.

İmam Suyutî, Camiu’s-Sağir Muhtasarı, Tercüme ve Şerhi, çev. İsmail Mutlu, Vdğ. İst. 1996, C. 2, Sh. 410, Hds. 2212 (4309). Deylemî, Müsnedü’l-Firdevs’den.

20) Sünen-i Tirmizî, Kitabu Sıfatû’l-Kıyame, B. 22, Hds. 2642

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’s-Sünnet, B. 16, Hds. 4681.

———————————

21) Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’s-Sünnet, B. 3, Hds. 4599.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-İman, B. 2, Hds. 4954–4956.

Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-İman B. I, (Bab başlığında). Taberânî, Mu’cemu’s-Sağir, C. 2, Sh. 109, Hds. 440.

22) Hucurât, 49/10.

23) Ebu’d-Derda (r.a.)’ın rivayetiyle Rasulullah (s.a.s.) şöyle buyurur:

“Senin bir şeyi (aşırı olarak) sevmen (sevdiğin şey hakkındaki kusurlara karşı seni) görmez ve işitmez (kör ve sağır) kılar.”

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l Edeb, B. 125, Hds. 5130.

Bu hadis hakkında Ulemânın görüşü için bkz. Aliyyü’l, Karî, Zayıf hadisleri öğrenme Metodu, çev. Ahmed Serdaroğlu, İst. 1986, Sh. 59.

———————————

24) Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Bûyu ve’l-İcarat, B. 78, Hds. 3527

Ebu Cafer Muhammed b. Cerir et-Taberî, Taberî Tefsiri, çev. Hasan Karakaya-Kerim Aytekin, İst. 1996, C. 4, Sh. 437.

İbn Kesir, Hadislerle Kur’ân-ı Kerim Tefsiri, çev. Dr. Bekir Karlığa, Vdğ. İst. 1985, C. 8, Sh. 3836.

———————————

25) Yûnus, 10/63.

26) Et-Taberî, A.g.e. C. 4, Sh. 436.

27) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Birri ve’s-Sıla, B. 12, Hds. 37.

Sünen-i Dârimî, Kitabu’r-Rikak, B. 44, Hds. 2760.

İmam Malik, Muvatta’, Kitabu’ş-Şa’r- Hds. 13.

———————————

28) “Ey insanlar, yeryüzünde olan şeyleri helâl ve temiz olarak yiyin ve şeytanın adımlarını izlemeyin. Gerçekten o, sizin için apaçık bir düşmandır.” Bakara, 2/168. ve 208, En’âm, 6/142, A’râf, 7/22, Yûsuf, 12/5, Yâsin, 36/60, Zuhruf, 43/62.

29) “De ki: ‘İnsanların Rabbine sığınırım,

İnsanların Malikine,

İnsanların (gerçek ilâhına,

Sinsince kalblere vesvese ve şübhe düşürüp duran vesvesecinin şerrinden ki o, insanların göğüslerine vesvese verir (içlerine kuruntu, kuşku fısıldar),

Gerek Cinlerden, gerekse insanlardan.” Nas, 114/1-6.

30) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İlm, B. 4, Hds. 7.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’s-Sünnet, B. 6, Hds. 4608.

———————————

31) Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Birri ve’s-Sıla, B. 59, Hds. 2065.

İmam Buhârî, Edebü’l-Müfred, B. 643, Hbr. 1321 (İmam Ali, r.a.’dan)

32) İmam Buhârî, Edebü’l- Müfred, B. 644, Hbr. 1322.

———————————

33) Maide, 5/8.

34) Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Birri ve’s-Sıla, B. 57, Hds. 2063.

İmam Buhârî, Edebü’l-Müfred, B. 185, Hds. 394.

35) İmam Suyutî, Camiu’s-Sağir Muhtasarı, Tercüme ve Şerhi, Çev. İsmail Mutlu, Vdğ. İst. 1996, C. 1, Sh. 127–128, Hds. 206 (361) Ebu Nuaym, Hilye’de.

İmam Buhârî, Edebü’l-Müfred, B. 249, Hbr. 545.

———————————

36) A’raf, 7/16–18.

———————————

37) A’raf, 7/27.

38) Sünen-i Dârimî, Mukaddime, B. 23, Hds. 208.

Sünen-i İbn Mace, Mukaddime, B. I, Hds. 11.

———————————

39) Et-Taberî, A.g.e. C. 3, Sh. 585.

———————————

40) “Hiç şübhesiz, Allah, kendisine şirk koşanları bağışlamaz. Bunun dışında kalanlar ise (onlardan) dilediğini bağışlar. Kim Allah’a şirk koşarsa elbette o, uzak bir sapıklıkla sapmıştır.” Nisa, 4/116 ve 48.

41) Bakara, 2/ 217.

———————————

42) Âl-i İmrân, 3/85–89.

———————————

43) Muhammed, 47/ 25–29.

———————————

44) Bakara, 2/205.

45) Âl-i İmrân, 3/176–177.

———————————

46) Sahih-i Buhâri, Kitabu’d-Diyet, B. 5, Hds. 17.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Kaseme, B. 6, Hds. 25–26.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’d-Diyet, B. 10, Hds. 1423.

Sünen-i Neseî, Kitabu Tahrimu’d-Dem, B. 5, Hds. 4003–4006.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Hudud, B. 1, Hds. 4352–4353.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Hudud, B. 1, Hds. 2533–2533.

Sünen-i Dârimî, Kitabu’l-Hudud, B. 2, Hds. 2302–2303.

47) Maide, 5/54.

48) Maide, 5/57.

———————————

49) Maide, 5/55–56.

———————————

1) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Mağazî, B. 62, Hds. 345.

Kitabu’z-Zekât, B. 64, Hds. 96.

Kitabu’t-Tevhid, B. 1, Hds. 1.

———————————

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B, 7, Hds. 29–31.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’z-Zekât, B. 6, Hds. 621.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’z-Zekât, B. 5, Hds. 1584.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’z-Zekât, B. 1, Hds. 1783.

Sünen-i Neseî, Kitabu’z-Zekât, B. 1, Hds. 2428.

Sünen-i Dârimî, Kitabu’z-Zekât, B. 1, Hds. 1622.

2) “Rabbinin yoluna hikmetle ve güzel öğütle çağır ve onlarla en güzel bir biçimde mücadele et. Şüphesiz senin Rabbin, yolundan sapanı bilendir ve hidayete ereni de bilendir.” Nahl, 16/125.

3) Âl-i İmrân, 3/104.

4) Fussilet, 41/33.

———————————

5) Âl-i İmrân, 3/110.

6- Tevbe, 9/100.

———————————

7) Sahih-i Buhârî, Kitabu’ş-Şehadet, B. 9, Hds. 17.

Kitabu Fedaili Ashabu’n-Nebî, Hds. 2-3.

Kitabu’r-Rikak, B. 7, Hds. 16-17.

Kitabu’l-Eyman ve’n-Nuzur, B. 27, Hds. 70.

Sahih-i Müslim, Kitabu Fedailu’s-Sahabe, B. 52, Hds. 212-214.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Fiten, B. 38, Hds. 2320-2322.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’s-Sünnet, B. 10, Hds. 4657.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Eyman ve’n-Nuzur, B. 29, Hds. 3789.

———————————

8) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-İlm, B. 50 (Bab başlığında).

İmam Suyutî, Camiu’s-Sağir Muhtasarı, Tercüme ve Şerhi, Çev. İsmail Mutlu, Vdğ. İst. 1996, C.2, Sh. 301, Hds. 1954 (3693), Deylemî, Müsnedü’l-Firdevs’den.

9) Sahih-i Müslim, Mukaddime, B. 3, Hbr. 5’in devamında.

———————————

10) Sahih-i Müslim, Mukaddime’de.

11) Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Edeb, B. 23, Hds. 4842.

12) Yûsuf, 12/76.

———————————

13) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Mağazî, B. 62, Hds. 343 ve 341.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Cihad ve’s-Siyer, B. 3, Hds. 7-8.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Edeb, B. 20, Hds. 4835.

———————————

14) Hacc, 22/74.

15) Zümer, 39/67.

16) İhlas, 112/1-4.

———————————

17) Tevbe, 9/30-31.

———————————

18) Sünen-i Tirmizî, Kitabu Tefsiru’l-Kur’ân, B. 10- Hds. 3292.

İbn Kesir, Hadislerle Kur’ân-ı Kerim Tefsiri, Çev. Dr. Bekir Karlığa – Dr. Bedrettin Çetiner, İst. 1985, C. 7, Sh. 3456.

Ebu Cafer Muhammed b. Cerir et-Taberî, Taberî Tefsiri, Çev. Hasan Karakaya – Kerim Aytekin, İst.1996, C.4, Sh. 283.

19) Et-Taberî, A.g.e. C. 4, Sh. 284.

———————————

20) Bakara, 2/79.

———————————

21) Sahih-i Buhârî, Kitabu’t-Tevhid, B. 52, Hds. 168.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Hudud, B. 6, Hds. 26.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Hudud, B. 26, Hds. 4446.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Hudud, B. 10, Hds. 1462-1463.

22) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Hudud, B. 6, Hds. 28.

———————————

23) Âl-i İmrân, 3/64.

———————————

24) İnşirah, 94/5-8.

25) Nisa, 4/48 ve 116.

26) Bakara, 2/217.

———————————

27) Âl-i İmrân, 3/89.

———————————

28) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Ezan, B. 24, Hds. 50.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Mesacid, B. 42. Hds. 252.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’s-Salat, B. 47- Hds. 554.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-İmamet, B. 45, Hds. 843.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Mesacid, B. 18, Hds. 797.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’s-Salat, B. 162, Hds. 217.

İmam Malik, Muvatta’, Kitabu Salati’l-Cemaat, Hds. 3.

———————————

29) Ebu Hüreyre (ra.)’ın rivayetiyle Rasulullah (s.a.s.) şöyle buyurdu:

“(İbadet için) şu üç mescidden başkasına yolculuk edilmez: El-Mescidu’l-Harem, Mescidu’r-Rasul ve Mescidu’l-Aksa.”

Sahih-i Buhârî, Kitabu Fadli’s-Salat Fi Mescidi Mekke ve’l-Medine, B. 1, Hds. 1.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Hacc, B. 95, Hds. 511-513.

Bir diğer hadiste, yine Ebu Hüreyre (r.a.)’ın rivayetiyle Rasulullah (s.a.s.) şöyle buyurur:

“Benim şu (Medine) Mescidimde kılınan bir namaz, (Mekke’deki) Mescid-i Harem müstesna olmak üzere, başka mescidlerde kılınan bin namazdan hayırlıdır.”

Sahih-i Buharî, Kitabu Fadli’s-Salat Fî Mescidi Mekke ve’l-Medine, B. 1, Hds. 2.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Hacc, B. 94, Hds. 505-510.

30) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Ezan, B. 30, Hds. 42.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Mesacid, B. 49, Hds. 272.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’s-Salat, B. 161, Hds. 215.

İmam Malik, Muvatta’, Kitabu Salati’l-Cemaat, Hds. 1.

Taberânî, Mu’cemu’s-Sağir, Tercüme ve Şerhi, Çev. İsmail Mutlu, İst. 1996, C.1, Sh. 330, Hds. 240.

———————————

31) Sahih-i Buhârî, Kitab Mevakiti’s-Salat, B. 5, Hds. 6.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 36, Hds. 137-139.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’s-Salat, B. 127, Hds. 173.

32) Ankebut, 29/45.

33) Mü’minun, 23/1-2.

34) Bakara, 2/153.

———————————

35) Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Fiten, B. 23, Hds. 4034.

36) Bakara, 2/110, 43, 83. Mücâdele, 58/13.

———————————

37) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Birri ve’s-Sıla, B. 19, Hds. 69.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Birri ve’s-Sıla, B. 81, Hds. 2098.

İmam Malik, Muvatta’, Kitabu’s-Sadaka, Hds. 12.

———————————

38) Tevbe, 9/103.

———————————

39) Sahih-i Buhârî, Kitabu’z-Zekat, B. 8, Hds. 14.

Sahih-i Müslim, Kitabu’z-Zekat, B. 19, Hds.63.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’z-Zekat, B. 28, Hds. 656.

Sünen-i Neseî, Kitabu’z-Zekat, B. 48, Hds. 2515.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’z-Zekat, B. 28, Hds. 1842.

40) Sünen-i Neseî, Kitabu’z-Zekat, B. 48, Hds. 2514.

41) El-Hafız Şihabu’d-Din Ahmed b. Ali İbnu Hacer el-Askalânî, Terğib ve Terhib, Çev. Abdulvehhab Öztürk, İst. 1982, Sh. 391, Hds. 594. İbn Huzeyme, İbn Hıbban ve Hakim’den.

İmam Hafız el-Munzirî, Hadislerle İslâm – Terğib ve Terhib, Çev. A. Muhtar Büyükçınar, Vdğ. İst. 1985, C. 4, Sh. 30, Hds. 13.

———————————

42) Tevbe, 9/60.

———————————

43) Âl-i İmran, 3/180.

Sahih-i Buhârî, Kitabu’t-Tefsir, B. 66, Hds. 86.

Kitabu’z-Zekat, B. 3, Hds. 9.

Sünen-i Neseî, Kitabu’z-Zekat, B. 2, Hds. 2434.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu Tefsiru’l-Kur’ân, B. 2, Hds. 1784.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’z-Zekat, B. 4, Hds. 3199.

İmam Malik, Muvatta’, Kitabu’z-Zekat, Hds. 22.

———————————

44) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-İman, B. 16, Hds. 18.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 8, Hds. 36.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-İman, B. 1, Hds. 2733.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-İman, B. 15, Hds. 4970.

Sünen-i İbn Mace, Mukaddime, B. 9, Hds. 71-72.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Cihad, B. 97, Hds. 2641.

Sünen-i Dârimî, Kitabu’s-Siyer, B. 10, Hds. 2450.

———————————

45) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-İlm, B. 7, Hds. 5.

Not: Bu adam, Dımâm İbn Sa’lebe’dir.

46) Sünen-i Tirmizî, Katabu’z-Zekat, B. 21, Hbr. 644.

———————————

47) Saduddin Taftazânî, Şerhu’l-Akaid – Kelâm İlmi ve İslâm Akaidi, Çev. Süleyman Uludağ, İst. 1991, Sh. 326-327, 3. Baskı, Arabça aslı ile birlikte.

48) Bkz. İbn Abidin, Reddü’l-Muhtar Ale’d-Dürri’l-Muhtar, Çev. Mehmet Savaş, İst. 1985, C. 12, Sh. 145.

———————————

49) İmam Muhammed b. Muhammed b. Süleyman er-Rüdânî, Cemu’l-Fevaid – Büyük Hadis Külliyatı, Çev. Naim Erdoğan, İst. T.Y. C. 5, Sh. 237, Hds. 9235. Ahmed İbn Hanbel, Müsned, C. 2, Sh. 367’den.

İmam Suyutî, Camiu’s-Sağir Muhtasarı, Tercüme ve Şerhi, İst. 1996, C. 2, Sh. 389, Hds. 2173 (4204)

50) Hud, 11/18.

51) A’râf, 7/44.

———————————

1) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-İman, B. 37, Hds. 43.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 1, Hds. 1

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-İman, B. 4, Hds. 2738.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’s-Sünnet, B. 17, Hds. 4695.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-İman, B. 5, Hds. 4957.

Sünen-i İbn Mace, Muakaddime, B. 9, Hds. 63.

———————————

3) Ahmed Davudoğlu, Sahih-i Müslim Tercüme ve Şerhi, İst. 1977, C.1, Sh. 116

———————————

4) Tevbe, 9/119.

5) Sünen-i Tirmizî, Kitabu’z-Zühd, B. 32, Hds. 2484.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Edeb, B. 19, Hds. 4833.

6) Sünen-i Tirmizî, Kitabu’z-Zühd, B. 44, Hds. 2506.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Edeb, B. 19, Hds. 4832.

Sünen-i Dârimî, Kitabu’l-Etime, B. 23, Hds. 2063.

7) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 39, Hds. 147-149.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-İsti’zan ve’l-Adab, B. 74, Hds. 2950.

———————————

8) “Andolsun, insanı Biz yarattık ve nefsinin ona ne vesveseler vermekte olduğunu biliriz. Biz ona, şah damarından daha yakınız.” Kaf, 50/16.

9) Abdullah b. Ömer (r.a) şöye demiştir:

Rasulullah (s.a.s.) bir gün Ensar’dan bir kimsenin yanından geçiyordu. Ensarî, kardeşini hayadan men’ ediyordu.

Rasulullah (s.a.s.):

“Ona ilişme, çünkü haya imandandır.” buyurdu.

Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-İman, B. 15, Hds. 17.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 12, Hds. 59.

———————————

10) Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-İsti’zan ve’l-Adab, B. 56, Hds. 2918.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Hamam, B. 3, Hds. 4017.

———————————

11) Sünen-i Tirmizî, Katubu Sıfatu’l-Kıyame, B. 14, Hds. 2575.

12) Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Birri ve’s-Sıla, B. 54, Hds. 2053.

Sünen-i Dârimî, Kitabu’r-Rikak, B. 74, Hds. 2794.

Taberânî, Mu’cemu’s-Sağir, Tercüme ve Şerhi, Çev. İsmail Mutlu, İst. 1997, C. 2, Sh. 19-20, Hds. 372.

———————————

13) Hud, 11/114.

———————————

14) Nisa, 4/1.

———————————

15) Tevbe, 9/28.

16) Bkz. Mâide, 5/54.

17) Aclunî, Keşfu’l-Hafa, C. 2, Sh. 241-242, Hds. 2444.

Not: Beyhakî, İbn Mes’ud (r.a.) ve Enes b. Malik (r.a.)’dan merfuan rivayet eder.

———————————

18) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Birri ve’s-Sıla, B. 20, Hds. 69.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Birri ve’s-Sıla, B. 81, Hds. 2098.

İmam Malik, Muvatta’, Kitabu’s-Sadaka, Hds. 12.

19) Hucurât, 49/13.

———————————

20) Sünen-i İbn Mace, Kitabu’z-Zühd, B. 29, Hds. 4245.

———————————

21) Lokman, 31/16.

———————————

22) Âl-i İmrân, 3/5.

23) Mülk, 67/1.

24) Mücadele, 58/7.

25) Teğabûn, 64/16.

———————————

26) Sahih-i Buhârî, Kitabu’z-Zekat, B. 17, Hds. 27.

Sahih-i Müslim, Kitabu’z-Zekat, B. 30, Hds. 91.

———————————

27) Sünen-i İbn Mace, Kitabu’z-Zühd, B. 29, Hds. 4243.

Sünen-i Dârimî, Kitabu’r-Rikak, B. 17, Hds. 2729.

Ahmed İbn Hanbel, Kitabu’z-Zühd, Çev. Mehmed Emin İhsanoğlu, İst. 1993, C.1, Sh. 31, Hds. 77.

28) Kaf, 50/17-18.

29) İnfitâr, 82/10-12.

30) Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-İsti’zan ve’l-Adab, B. 75, Hds. 1951.

———————————

31) İsra, 17/13-14.

32) Kehf, 18/48-49.

———————————

33) Fussilet, 41/19-23.

34) Yâsîn, 36/65.

———————————

35) Nur, 24/24-25.

36) Sahih-i Müslim, Kitabu’z-Zühd, ve’r-Rekaik, Hds. 16-17.

———————————

37) Zilzal, 99/4-5.

38) Sünen-i Tirmizî, Kitabu Sıfatu’l-Kıyamet, B. 7, Hds. 2516.

Kitabu Tefsiru’l-Kur’ân, B. 86, Hds. 3573.

39) Mücadele, 58/6, Sebe, 34/47, Bürûc, 85/9.

———————————

40) Haşr, 59/2.

———————————

41) İmam Suyutî, Camiü’s-Sağir Muhtasarı, Tercüme ve Şerhi, Çev. İsmail Mutlu, Vdğ. İst. 1996, C. 2, Sh. 292, Hds. 1929 (3624). Kudaî’den.

Ahmed İbn Hanbel, el-Müsned, C. 4, Sh. 278, 375.

———————————

42) Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Fiten, B. 7, Hds. 2256.

İmam Suyutî, A.g.e., C. 2, Sh. 459, Hds. 2338 (4672)

43) Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Fiten, B. 7, Hds. 2255.

Ebu Davud, Kitabu’l-Fiten, B. 1, Hds. 4253. (Kısmen)

44) Âl-i İmrân, 3/103.

45) Enfal, 8/46.

46) Sünen-i Dârimî, Mukaddime, B. 26, Hbr. 257.

———————————

1) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Enbiya, B. 11, Hds. 35-B. 43, Hds. 101.

Kitabu’t-Tefsir, B. 17, Hds. 151.

Kitabu İstitabeti’l-Mürtedin, Hds. 1.

Kitabu’l-İman, B. 23, Hds. 25.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 56, Hds. 197.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu Tefsiru’l-Kur’ân, B. 7, Hds. 3261.

———————————

2) Ebu Cafer Muhammed b. Cerir et-Taberî, Taberî Tefsiri, Çev. Hasan Karakaya – Kerim Aytekin, İst. 1996, C. 3, Sh. 519-520. (Ahmed b. Hanbel, Müsned, C. 4, Sh. 359’dan).

İbn Kesir, Hadislerle Kur’ân-ı Kerim Tefsiri, Çev. Dr. Bekir Karlığa – Dr. Bedrettin Çenirer, İst. 1984, C. 6, Sh. 2722-2723.

———————————

3) İbn Kesir, A.g.e. C. 6, Sh. 2723.

4) Zariyat, 51/56.

———————————

5) Kehf, 18/110.

6) Yûsuf, 12/40, 67, En’âm, 6/57, 62.

7) Sahih-i Buhârî, Kitabu’t-Tevhid, B. 41, Hds. 146.

Kitabu’t-Tefsir, B. 4, Hds. 4.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 37, Hds. 141-142.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu Tefsiru’l-Kur’ân, B. 26, Hds. 3394-3396.

———————————

8) Meryem, 19/65.

9) Şura, 42/11-12.

———————————

10) A’raf, 7/54.

———————————

11)Bakara, 2/165.

12) Nuh, 71/23.

13) “Gerçek şu ki, İbrahim (a.s.) (tek başına) bir ümmetti. Allah’a gönülden yönelip itaat eden bir muvahhiddi ve O, müşriklerden değildi.” Nahl, 16/120.

———————————

14) Enbiya, 21/52-70.

———————————

15) Şuara, 26/28-29.

———————————

16) Sahih-i Buhârî, Kitabu Bed’i’l-Halk, B. 1, Hds. 4.

Kitabu’t-Tevhid, B. 15, Hds. 33.

Sahih-i Müslim, Kitabu’t-Tevbe, B. 4, Hds. 14-16.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’d-Daavat, B. 108, Hds. 3773.

Sünen-i İbn Mace, Mukaddime, B. 13, Hds. 189.

17) Nisa, 4/48.

18) Nisa, 4/116.

———————————

19) Sünen-i Tirmizî, Kitabu Tefsiru’l-Kur’ân, B. 5, Hds. 3227.

20) Sahih-i Müslim, Kitabu’z-Zikr ve’d-Dua ve’t-Tevbe, B. 6, Hds. 22.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’d-Daavat, B. 105, Hds. 3770.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Edeb, B. 58, Hds. 3821.

İbn Kesir, Hadislerle Kur’ân-ı Kerim Tefsiri, C. 4, Sh. 1723. İmam Ahmed’den.

———————————

21) İmam Suyutî, Camiü’s-Sağir Muhtasarı, Tercüme ve Şerhi, Çev. İsmail Mutlu, Vdğ. İst. 1996, C. 2, Sh. 560, Hds. 2612 (5355). Bezzar’dan.

İbn Kesir, A.g.e., C. 4, Sh. 1723. İmam Ahmed’den ve Hafız Ebu Bekr el-Bezzar, Müsned’den.

22) Maide, 5/72.

———————————

23) Et-Taberî, A.g.e., C. 3, Sh. 17.

24) Bakara, 2/254.

25) Maide, 5/44.

26) Maide, 5/45.

27) İsra, 17/99.

———————————

28) Şuara, 26/10-11.

29) Âl-i İmrân, 3/151, Hacc, 22/71.

30) Enbiya, 21/29.

31) Naziat, 79/23-25.

32) Tevbe, 9/109.

33) En’âm, 6/33.

34) En’âm, 6/21, A’raf, 7/37.

35) Hacc, 22/31.

36) Fatır, 35/10.

37) Yûnus, 10/65.

38) Saffat, 37/180.

39) Nisa, 4/139.

40) Münafikun, 63/8.

41) İsra, 17/70.

42) Tin, 95/4.

43) Tin, 95/5.

44) İsra, 17/22.

45) Furkan, 25/43-44.

46) A’râf, 7/179.

47) Enfal, 8/22.

48) Bakara, 2/6-7.

49) Enfal, 8/55.

50) Tin, 95/6.

51) Asr, 103/1-3.

52) Yûnus, 10/62-63.

53) Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Fiten, B. 23, Hds. 4034.

54) Sahih-i Müslim, Kitabu’z-Zühd, B. 5, Hds. 46.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’z-Zühd, B. 21, Hds. 4202.

55) Sünen-i Tirmizî, Kitabu Tefsiru’l-Kur’ân, B. 19, Hds. 3360.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’z-Zühd, B. 21, Hds. 4203.

56) En’âm, 6/88.

57) Abdulkerim Kuşeyrî, Kuşeyrî Risalesi, Çev. Süleyman Uludağ, İst. 1991, Sh. 355.

Seyyid Şerif Cürcânî, Kitabu’t-Ta’rifat, Arabça-Türkçe Terimler Sözlüğü, Çev. Arif Erkan, İst. 1997, Sh. 15.

 

 

 

 

 

 

 

Ç6Å

 

—————

1) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l- İman, B. 7, Hds. 8.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 16, Hds. 70.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-İman, B. 19, Hds. 4980-4985.

Sünen-i İbn Mace, Mukaddime, B. 9, Hds. 67.

2) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-İman, B. 7, Hds. 7.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-İman, B. 19, Hds. 4982.

3) “Biz seni, âlemler için yalnızca bir rahmet olarak gönderdik.” Enbiya, 21/107.

4) Tevbe, 9/128.

5) Ahzab 33/6.

6) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Kefâlet, B. 5, Hds. 7.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Feraiz, B. 4, Hds. 14-16.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Cenaiz, B. 69, Hds. 1076.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l- Cenaiz, B. 67, Hds. 1963-1964.

7) Sahih-i Buhârî, Kitabû’l-Eyman ve’n-Nuzur, B. 3, Hds. 11.

Kadı Iyad, Şifa-i Şerif, Çev. Suat Cebeci, Ank. 1992, Sh. 309-310.

8) Bkz. Sahih-i Buhârî, Kitabu’t-Tevhid, B. 37, Hds. 136.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 84, Hds. 326.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu Sıfatu’l-Kıyame, B. 10, Hds. 2551.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’z-Zühd, B. 37, Hds. 4312.

Sünen-i Dârimî, Mukaddime, B. 8, Hds. 53.

9) Ebu Nuaym el- İsfahânî, Hilyetü’l-Evliya – Sahabeden Günümüze Allah Dostları, Çev. Said Aykut, Vdğ. İst.1995, C. 1, Sh. 124-125.

İbn Hişam, İslâm Tarihi – Siyer-i İbn Hişam Tercemesi, Çev. Hasan Ege, İst. 1985, C. 3, Sh. 133.

İbnü’l-Esir, El-Kâmil Fi’t-Tarih-İslâm Tarihi, Çev. M. Beşir Eryarsoy, İst. 1985, C. 2, Sh. 154.

İbn Kesir, El-Bidaye ve’n-Nihaye – Büyük İslâm Tarihi, Çev. Mehmet Keskin, İst. 1994, C. 4, Sh. 84.

10) İbn Hişam, A.g.e., C. 3, Sh. 244-245.

İbnü’l-Esir, A.g.e. C. 2, Sh. 158.

İbn Kesir, A.g.e. C. 4, Sh. 114.

11) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Birri ve’s-Sıla, B. 50, Hds. 165.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’z-Zühd, B. 38, Hds. 2495.

12) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Edeb, B. 96, Hds. 193.

Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Edeb, B. 96, Hds. 195.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Birri ve’s-Sıla, B. 50, Hds. 163.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’z-Zühd, B. 38, Hds. 2493.

İmam Buhârî, Edebü’l-Müfred, B. 162, Hds. 352.

13) Enfal, 8/24.

14) Kehf, 18/49.

15) Rum, 30/9.

16) Yûnus, 10/44.

17) Şura, 42/30.

18) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Hudud, B. 6, Hds. 9.

19) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Eşribe, B. 31, Hds. 170-171.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Etime, B. 14, Hds. 1867.

20) Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Menakıb, B. 90, Hds. 4116.

21) Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l- Menakıb, B. 90, Hds. 4040.

22) Nisa, 4/76.

23) Bkz. Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’s-Sünnet, B. 3, Hds. 4599.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l- İman, B. 2, Hds. 4954.

Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-İman, B. 1, (Bab başlığında)

24) Mücadele, 58/22.

25) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Cenne, B. 4, Hds. 12.

26) Sahih-i Müslim, Kitabu’t-Tahare, B. 12, Hds. 39.

Sünen-i Neseî, Kitabu’t-Tahare, B. 110, Hds. 150.

27) Nahl, 16/36.

28) Enbiya, 21/25.

29) Nisa, 4/64.

30) Nisa, 4/65.

31) Ahzab, 33/36.

32) Nisa, 4/80.

33) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Ahkam, B. 1, Hds. 1.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 8, Hds. 32.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Cihad, B. 39, Hds. 2859.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Bey’at, B. 27, Hds. 4175.

34) Nisa, 4/69.

35) İmam Ebu’l-Hasen Ali b. Ahmed el-Vahidî, Esbab-ı Nüzûl, çev. Dr. Necati Tetik- Necdet Çağıl, Erzurum, T.Y. Sh. 173.

Abdulfettah el-Kadî, Esbab-ı Nüzûl, çev. Doç. Dr. Salih Akdemir, Ank. 1986, Sh. 120. (Taberânî ile Ebu Nuaym rivayet etmiştir.)

Ebu Cafer Muhammed b. Cerir et-Taberî, Taberi Tefsiri, çev. Hasan Karakaya-Kerim Aytekin, İst. 1996, C. 3, Sh. 29 (Said b. Cubeyr’den)

36) Sahih-i Buhârî, Kitabu Bed’i’l-Vahy, B.8, Hds. 65.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Cenne, B. 3, Hds. 11.

37) Bkz. Nisa, 4/59.

38) Nur, 24/56.

39) Âl-i İmrân, 3/53.

 

 

 

 

 

 

Ç7Å

 

——————

1) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-İ’tisam bi’l-Kitabi ve’s-Sünneti, B. 5, Hds. 32

Kitabu’l-Edeb, B. 72, Hds. 126.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Fedail, B. 35, Hds, 127.

İmam Nesaî, Amelü’l-Yevmi ve’l-Leyle-Hadislerin Işığında Günlük Hayat, çev. Mehmet Yolcu, İst. 1996, C. 1, Sh. 307, Hds. 234.

2) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Fedail, B. 35, Hds. 128.

3) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İlm, B. 4, Hds. 7.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’s-Sünnet, B. 6, Hds. 4608.

4) Sünen-i Neseî, Kitabu Menasiku’l-Hacc, B. 217, Hds. 3044.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Menasik, B. 63, Hds. 3029.

5) Sahih-i Buhârî, Kiatabu’n-Nikâh, B. 1, Hds. 1.

Sahih-i Müslim, Kitabu’n-Nikâh, B. 1, Hds. 5.

Sünen-i Neseî, Kitabu’n-Nikâh, B. 4, Hds. 3203.

6) Sünen-i Dârimî, Kitabu’n-Nikâh, B. 3, Hds. 2175.

7) Nisa, 4/58.

8) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Birri ve’s-Sıla, B. 15, Hds. 55.

9) İmam Nevevî, Kırk Hadis, Hds. 41.

El-Hindî, Kenzu’l- Ummal, C. 1, Sh. 217, Hds. 1084.

Hatib-i Tebrizî, Mişkatu’l-Mesabih, Kitabu’l-İman, B. 5, Fasıl:2, Hds. 167.

İbn Kesir, Hadislerle Kur’ân-ı Kerim Tefsiri, çev. Dr. Bekir Karlığa-Dr. Bedrettin Çeniner, İst. 1984, C. 4, Sh. 1751.

10) Aclunî, Keşfu’l-Hafa, C.1, Sh. 68, Hds. 161.

Not: Taberânî, Mu’cemu’l-Kebir’de kaydeder. İbn Adiyy ise, Cabir (r.a.)’dan rivayet etmiştir.

11) Seyyid Şerif Cürcânî, Kitabu’t-Ta’rifat- Arabçe Türkçe Terimler Sözlüğü, çev. Arif Erkan, İst. 1997, Sh. 250.

12) İmam Maverdî, Edebü’d-Dünya ve’d-Din, çev. Ali Akın, İst. 1982, Sh. 24.

13) Sad, 38/26

14) Nazi’at, 79/40-41.

15) Sahih-i Müslim, Kitabu Salati’l-Müsafirine, B. 18, Hds. 139.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu Salatu’t-Tatavvu, B. 26, Hds. 1342.

Sünen-i Dârimî, Kitabu’s-Salat, B. 165, Hds. 1483.

16) Ahzab, 33/21.

17) Sahih-i Müslim, Kitabu Salati’l-Müsafirine, B. 18, Hds. 139.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu Salati’t-Tatavvu, B. 26, Hds. 1342.

Sünen-i Dârimî, Kitabu’s-Salat, B. 165, Hds. 1483.

Sünen-i Neseî, Kitabul Kıyamü’l-Leyl, B. 2, Hds. 1601.

18) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Mağazî, B. 65, Hds. 355.

Sahah-i Müslim, Kitabu Fedailü’s-Sahabe, B. 1, Hds. 8-9.

Sünen-i Tirmizî Kitabu’l-Menakıb, B. 90, Hds. 4134-4135

19) Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Menakıb, B. 90, Hbr. 4132.

20) Sünen-i Neseî, Kitabu Taksiru’l-Salati Fi’s-Sefer, B. 1, Hbr. 1434.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu İkametu’s-Sala, B. 73, Hds. 1066.

Not: Vakit namazları, bilinen beş vakit farz namazlardır.

Korku namazı ise, şu ayet-i kerime’de beyan edilmiştir:

“Yeryünde adım attığınızda (yolculuğa ya da savaşa çıktığınızda) kâfirlerin size bir kötülük yapmalarından korkarsanız namazı kısaltmanızda sizin için bir sakınca yoktur. Şübhesiz kâfirler, sizin apaçık düşmanlarınızdır.” Nisa, 4/101.

21) Bkz. Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-İlm, B. 10, Hds. 2801.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’s-Sünnet, B. 6, Hds. 4604.

Sünen-i İbn Mace, Mukaddime, B 2, Hds. 12.

22) Bkz. Nisa, 4/113.

23) Bkz. Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’s-Sünnet, B. 6, Hds. 4604.

24) Bkz. Muhammed b. İdris eş-Şafiî, Er-Risâle, çev. prof. Dr. Abdulkadir Şener-Prof. Dr. İbrahim çalışkan, Ank. 1996, Sh. 51, md. 252-255.

25) Haşr, 59/7.

26) Sahih-i Müslim, Kitabu’t-Tahare, B. 17, Hds. 57.

Sünen-i Neseî, Kitabu’t-Tahare, B. 42, Hds. 49.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’t-Tahare, B. 4, Hds. 7.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’t-Tahare, B. 12, Hds. 16.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’t-Tahare, B. 16, Hds. 316.

27) Nahl, 16/44.

28) Nahl, 16/64.

29) Nur, 24/51.

30) Sahih-i Buhharî, Kitabu’l-İlm, B. 30, Hds. 35.

Kitabu’l-İ’tisam, B. 3, Hds. 25.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Fedail, B. 37, Hds. 136.

31) Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-İlm, B. 16, Hds. 2818.

32) İmam Muhammed b. Muhammed b. Süleyman er-Rûdânî,

Cemu’l-Fevard-Büyük Hadis Külliyatı, çev. Naim Erdoğan, İst, T.Y. C. 3, Sh. 267-268, Kitabu’s-Siyer ve’l-Mağazî, Hds. 6412. Ahmed İbn Hanbel, Müsned, C. 3, Sh. 460 ve Taberânî, Mu’cemu’l-Kebir’den.

İbn Hişam, İslâm Tarihi-Siret-i İbn Hişam Tercümesi, çev. Hasan Ege, İst. 1985, C. 2, Sh. 103.

İbn Kesir, El-Bidaye Ve’n-Nihaye-Büyük İslâm Tarihi, çev. Mehmet Keskin, İst. 1994, C. 3, Sh. 247.

İbnü’l-Esir, El-Kâmil Fi’t-Tarih-İslâm Tarihi, çev. M. Beşir Eryarsoy, İst. 1985, C. 2, Sh. 99.

33) Er-Rûdânî, A.g.e. C.3, Sh. 269. Kitabu’s-Siyer ve’l-Mağazî, Hds. 6414.

Ahmet İbn Hanbel, Müsned, C.4, Sh.119’dan.

İbn Kesir, A.g.e. Beyhakî, Amir eş-Şa’bî’den Taberânî, Mu’cemu’s Sağir Tercüme ve Şerhi, çev. İsmail Mutlu, İst. 1997, C. 2, Sh. 446, Hds. 740.

34) İbn Hişam, A.g.e. C. 2, Sh. 107-108.

İbn Kesir, A.g.e. C. 3, Sh. 250.

35) İbn Kesir, A.g.e. C. 3, Sh. 251.

Ayrıca bkz. Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-İman, B. 10, Hds. 11

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Hudud, B. 10, Hds. 41-43.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Bey’at, B. 17, Hds. 4160.

36) İbn Hişam, A.g.e. C. 2, Sh. 147.

İbn Kesir, A.g.e. C. 3, Sh. 269.

İbnü’l-Esir, A.g.e. C.2, Sh. 104.

Taberî, Milletler ve Hükümdarlar Tarihi, çev. Zakir Kadirî Ugan-Ahmet Temir, İst. 1992, C. 4, Sh. 197.

37) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Cihad ve’s-Siyer, B. 37, Hds. 100.

38) İbn Hişam, A.g.e. C. 3, Sh. 109.

Taberî, A.g.e. Sh. 392-393.

39) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Mağazî, B. 18, Hds. 104.

Kitabu Menakıbi’l-Ensar, B. 17, Hds. 36.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Cihad ve’s-Siyer, B. 47, Hds. 136.

40) İbn Hişam, A.g.e. C. 3, Sh. 99.

41) İbn Hişam, A.g.e. C. 3, Sh. 111.

İbn Kesir, A.g.e. C. 4, Sh. 63.

Taberî, A.g.e. C. 4, Sh. 395-396.

İbnü’l-Esir, C. 2, Sh. 148.

42) İbn Kesir, A.g.e. C. 4, Sh. 58.

43) İbn Hişam, A.g.e. C. 3, Sh. 126-127.

İbn Kesir, A.g.e. C. 4, Sh. 71-72.

İbnü’l-Esir, A.g.e. C. 2, Sh. 151-152.

Taberî, A.g.e. C. 4, Sh. 411.

44) Sünen-i İbn Mace, Mukaddime, B. 6, Hds. 43.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’s-Sünnet, B. 6, Hds. 4607.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-İlm, B. 16, Hds. 2815.

Sünen-i Dârimî, Mukaddime, B. 16, Hds. 96.

45) Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Fiten, B. 17, Hds. 3992-3993.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’s-Sünnet, B. 1, Hds. 4597.

46) Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-İman, B. 18, Hds. 2779.

47) Nur, 24/62-63.

48) Nisa, 4/115.

 

 

 

 

 

Ç8Å

——————

1) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Cihad, B. 108, Hds. 164.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 8, Hds. 32-33. B. 9, Hds. 43

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Bey’at, B. 27, Hds. 4175. B. 30, Hds. 4178.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Cihad, B. 151, Hds. 2757.

Sünen-i İbn Mace, Mukaddime, B. 1, Hds. 3 (Birinci kısım)

2) “Biz, yalnızca Sana ibadet eder ve yalnızca Sen’den yardım dileriz.” Fatiha, 1/5.

3) Bkz. Yûsuf, 12/40.

4) Bkz. Nur, 24/52 ve 54.

5) Enbiya, 21/92.

6) Bkz. Zariyat, 51/56.

7) Ahzab, 33/36.

8) Enfal, 8/20.

9) Âl-i İmrân, 3/32.

10) Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Melahim, B. 17, Hds. 4344.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Fiten, B. 12, Hds. 2265.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Bey’at, B. 37, Hds. 4191.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Fiten, B. 20, Hds. 4011-4012.

Taberânî, Mu’cemü’s-Sağir, Tercüme ve Şerhi, çev. İsmail Mutlu, İst. 1996, C. 1, Sh. 164, Hds. 100.

11) İmam Suyutî, Camiu’s-Sağir Muhtasarı, Tercüme ve Şerhi, çev. İsmail Mutlu, Vdğ. İst. 1996, C. 2, Sh. 476, Hds. 2380 (4747) Hakim’in Müstedrek’inden.

İmam Hafız el-Munzirî, Hadislerle İslâm-Terğib ve Terhib, çev. A. Muhtar Büyükçınar, Vdğ. İst. 1985, C. 4, s. 506, Hds. 8.

İbn Hacer el-Askalânî, Terğib ve Terhib, çev. Abdulvehhab Öztürk, İst. 1982, Sh. 522, Hds. 813. (Hakim rivayet etmiş ve isnadı sahihtir demiştir.)

12) Bkz. İmam Ebu’l-Hasan el-Maverdî, El-Ahkamu’s-Sultaniyye- İslâm’da Hilafet ve Devlet Hukuku, çev. Dr. Ali Şafak, İst. 1976, Sh. 20,vd.

Saduddin Taftazânî, Kelâm İlmi ve İslâm Akaidi-Şerhu’l-Akaid, çev. Süleyman Uludağ, İst. 1991, Sh. 333. vd.

13) Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’s-Salat, B. 221-223, Hds. 1097.

Benzer bir hadis için bkz. Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’n-Nikâh, B. 31-32, Hds. 2118 (Hutbetu’l-Hacce)

14) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Cuma, B. 13, Hds. 48.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’s-Salat, B. 221-223, Hds. 1098-1099.

Kitabu’l-Edeb, B. 85, Hds. 4981.

Sünen-i Neseî, Kitabu’n-Nikâh, B.40, Hds. 3265.

15) A’raf, 7/157.

16) Bkz. Nur, 24/51.

17) Bkz. Nisa, 4/59.

18) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 13, Hds. 58.

Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Fiten, B. 2, Hds. 5.

Kitabu’l-Ahkam, B. 4, Hds. 7. Kitabu’s-Siyer, B. 76, Hds. 2522.

Sünen-i Dârimî, Kitabu’s-Siyer, B. 76, Hds. 2522.

19) İmam Ebu’l-Muîn en- Nesefî, İslâm İnançları ve Mezhebler Arasındaki Görüş Farkları, çev. Cemil Akpınar, Konya, T.Y. Sh. 179.

Aynı eserin diğer tercemesi: Bahrü’l-Kelâm Fî Akaid-i Ehli’l-İslâm, Çev. İsmail Hakkı Uca-Mustafa Akdedeoğulları, Konya, T.Y. Sh. 100.

20) İbn Teymiye, Siyaset-Es-Siyasetu’ş-Şeriyye, çev. Vecdi Akyüz, İst. 1985, Sh. 195.

21) Sa’duddin Taftazânî, A.g.e. Sh. 326-327.

22) Sa’duddin Taftazânî, A.g.e. Sh. 326.

23) İbn Abidin, Reddü’l-Muhtar Ale’d-Dürri’l-Muhtar, çev. Mehmet Savaş, İst. 1985, C. 12, Sh. 145.

24) Bkz. Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Cihad, B. 80, Hds. 2608-2609.

25) Bkz. Ahmed İbn Hanbel, El-Müsned, C. 2, Sh. 177.

26) Sahih-i Buhârî, Kitabu’t-Tefsir, B. 83, Hbr. 106.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 8, Hbr. 31.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Cihad, B. 87, Hbr. 2624.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Bey’at, B. 28, Hbr. 4176.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Cihad, B. 3, Hbr. 1723.

27) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Ahkam, B. 4, Hds. 9.

Kitabu Ahbari’l-Ahadî, B. 1, Hds. 12.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 8, Hds. 39-40.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Cihad, B. 87, Hds. 2625.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Bey’at, B. 34, Hds. 4187.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Cihad, B. 40, Hds. 2863.

28) Maide, 5/51.

29) Bakara, 2/257.

30) “Mü’minler ancak kardeştirler. Öyleyse kardeşlerinizin arasını bulup düzeltin ve Allah’dan korkup sakının, umulur ki, esirgenirsiniz.” Hucurât, 49/10.

31) “Mümin erkekler ve mü’min kadınlar, birbirlerinin velileridirler. İyiliği emreder, kötülüklerden sakındırırlar. Namazı dosdoğru kılar, zekatı verirler ve Allah’a ve Rasulü’ne itaat ederler. İşte Allah’ın kendilerine rahmet edeceği bunlardır. Şübhesiz Allah, üstün ve güçlüdür, hüküm ve hikmet sahibidir.” Tevbe, 9/71.

32) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Cihad ve’s-Siyer, B. 107, Hds. 163.

Kitabu’l-Ahkam, B. 4, Hds. 8.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 8, Hds. 39.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Cihad, B. 87, Hds. 2625.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Bey’at, B. 34, Hds. 4187-4188.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Cihad, B. 29, Hds. 1759.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Cihad, B. 40, Hds. 2864.

33) Bkz. Furkan, 25/43 ve Casiye, 45/23.

34) Sahih-i Müslim Kitabu’l-Hacc, B. 51, Hds. 311.

Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Ahkam, B 4, Hds. 6.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Cihad, B. 28, Hds. 1758.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Cihad, B. 39, Hds. 2861.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Bey’at, B. 26, Hds. 4174.

Sünen-i Dârimî, Mukaddime, B. 16, Hds. 96.

35) Hud, 11/113.

36) Maide, 5/2.

37) İmam Hafız el-Munzirî, A.g.e. C. 4, Sh. 459, Hds. 6. Taberânî’den

İbn Kesir, Hadislerle Kur’ân-ı Kerim Tefsiri, çev. Dr. Bekir Karlığa-Dr. Bedrettin Çeniner, İst. 1984, C. 5, Sh. 2089.

38) Bkz. Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 43, Hds. 164.

39) Bkz. Sahih-i Buhârî, Kitabu’d-Diyet, B. 1, Hds. 13.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 42, Hds. 161-163.

40) Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Bey’at, B. 29, Hds. 4177.

Kitabu’l-Cihad, B. 46, Hds. 3174

41) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Enbiya, B. 52, Hds. 122.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 10, Hds. 44.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Cihad, B. 42, Hds. 2871.

42) Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Bey’at, B. 32, Hds. 4183-4185.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’z-Zühd, B. 26, Hds. 2474.

43) Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Bey’at, B. 33, Hds. 4186.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Harac, B. 4, Hds. 2932.

44) Şura, 42/37-39.

45) Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Edeb, B. 123, Hds. 5128.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-İsti’zan ve’l-Adab, B. 90, Hds. 2975-2976.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Edeb, B. 37, Hds. 3745-3746.

46) Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Edeb, B. 37, Hds. 3747.

47) Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Harac, B. 12-13, Hds. 2948.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Ahkam, B. 6, Hds. 1347.

48) Ebu Hüreyre (r.a.) şöyle demiştir:

Meclisin birinde, Rasulullah (s.a.s.)’in huzurunda söz söylerken ansızın bir Bedevî gelip:

— Kıyamet ne zamandır? diye sordu.

Rasulullah (s.a.s.), konuşmasına devam etti. Oradakilerden kimi:

— Bedevinin ne dediğini işitti, amma sualinden hoşlanmadı, dedi.

Kimi de:

— Belki işitmedi, diye hükmetti.

Nihayet Rasulullah, sözünü bitirince:

“O kıyameti soran nerede?” diye, yani bunun gibi bir lafızla sual etti.

Bedevî:

— İşte ben, ya Rasulullah, dedi.

Bunun üzerine Rasulullah:

“Emanet zayi edildiği vakit kıyameti bekle!” buyurdu.

Bedevî:

— Emaneti zayi etmek nasıl olur? diye tekrar sorunca,

Rasulullah (s.a.s.):

“İş, ehli olmayana yöneltilip dayandırıldığı zaman kıyameti bekle!” buyurdu.

Sahih-i Buharî, Kitabu’l-İlm, B. 2, Hds. 1.

49) Bkz. Bakara, 2/193 ve Enfal, 8/39.

50) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 17, Hds. 65-66.

 

 

 

 

 

 

Ç9Å

 

 

—————

1) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Cuma, B. 11, Hds. 18.

Kitabu’l-Itk, B. 17, Hds. 37.

Kitabu’n-Nikâh, B. 82, Hds. 118.

Kitabu’l-Ahkam, B. 1, Hds. 2.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 5, Hds. 20,

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Harac, B. 1, Hds. 2928.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Cihad, B. 27, Hdsz. 1757.

İmam Buhârî, Edebü’l-Müfred, B. 108, Hds. 212.

2) Sünen-i İbn Mace, Kitabu’t-Talak, B. 15, Hds. 2041-2042.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Hudud, B. 16, Hds. 4398-4402.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Hudud, B. 1, Hds. 1446.

Sahih-i Buhârî, Kitabu’t-Talak, B. 10 (Bab başlığında)

3) Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Hudud, B. 16, Hds. 4403.

4) İsra, 17/71.

5) Ebu Cafer Muhammed b. Cerir et-Taberî, Taberî Tefsiri, Çev. Hasan Karakaya – Kerim Aytekin, İst. 1996, C. 5, Sh. 302.

6) İbrahim, 14/21.

7) Nisa, 4/141.

8) İnsan, 76/24.

9) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 5, Hds. 21-22.

Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Ahkam, B. 8, Hds. 15 ve 14.

10) Ahmed Davudoğlu, Sahih-i Müslim Tercüme ve Şerhi, İst. 1983, C. 8, Sh. 695.

11) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Ahkam, B. 7, Hds. 13.

Kitabu’l-İcare, B. 1, Hds. 2.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 3, Hds. 14.

Sünen-i Neseî, Kitabu Adabu’l-Kudat, B. 4, Hds. 5347

12) Sünen-i Ebu Davud, Kitabu-l-Harac ve’l-İmare, B. 2, Hds. 2930.

13) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Eyman ve’n-Nuzur, B. 1, Hds. 2.

Kitabu’l-Ahkam, B. 6, Hds. 11.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 3, Hds. 13.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Harac, B. 2, Hds. 2929.

Sünen-i Neseî, Kitabu Adabu’l-Kudat, B. 5, Hds. 5349.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’n-Nuzur ve’l-Eyman, B. 4, Hds. 1568.

14) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Ahkam, B. 8, Hds. 15.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 63, Hds. 228.

15) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 63, Hds. 229.

Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Ahkam, B. 8, Hds. 14.

Ayrıca bkz. Taberanî, Mu’cemi’s-Sağir, Tercüme ve Şerhi, Çev. İsmail Mutlu, İst. 1997, C. 2, Sh. 333, Hds. 634.

16) Ahmed Davudoğlu, A.g.e. C.2, Sh. 11.

17) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 4, Hds. 16.

18) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 4, Hds. 17.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Vesaya, B. 4, Hds. 2868.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Vesaya, B. 10, Hds. 3648.

19) Nisa, 4/58.

20) İmam Ebu’l-Hasen Ali b. Ahmed el-Vahidî, Esbâb-ı Nüzûl, Çev. Dr. Necati Tetik – Necdet Çağıl, Erzurum, T.Y. Sh. 164-165.

Abdulfettah el-Kadî, Esbâb-ı Nüzûl, Çev. Doç. Dr. Salih Akdemir, Ank. 1986, Sh. 114.

21) Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Bey’at, B. 39, Hds. 4193.

22) İmam Ebu’l-Hasan el-Maverdî, El-Ahkamu’s-Sultâniyye – İslâm’da Hilalefet ve Devlet Hukuku, Çev. Dr. Ali Şafak, İst. 1976, Sh. 19-20.

23) Bkz. İbn Abidin, Reddü’l-Muhtar Ale’d-Dürri’l-Muhtar, Çev. Mehmet Savaş, İst. 1985, C. 12, Sh. 145.

24) Nahl, 16/91.

25) Maide, 5/1.

26) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Fiten, B. 2, Hbr. 7.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 8, Hbr. 41-42.

İbn Kesir, El-Bidaye ve’n-Nihaye – Büyük İslâm Tarihi, Çev. Mehmet Keskin, İst. 1994, C. 3, Sh. 251.

27) Ahmed Davudoğlu, A.g.e. C. 8, Sh. 718-719.

28) Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Bey’at, B. 21, Hds. 4166.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’s-Siyer, B. 35, Hds. 1644.

Kitabu’l-Buyu, B. 22, Hds. 1255.

29) Sahih-i Müslim, Mukaddime.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Edeb, B. 23, Hds. 4842.

30) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Menakıb, B. 23, Hbr. 67.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Fedail, B. 20, Hbr. 77.

İmam Malik, Muvatta’; Kıtabu Hüsnü’l-Hulk, Hbr. 2.

31) Bkz. Ahzab, 33/21.

32) Âl-i İmrân, 3/159.

33) Hicr, 15/88.

34) Fetih, 48/29.

35) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 5, Hds. 19.

36) İmam Hafız el-Munzirî, Hadislerle İslâm – Terğib ve Terhib, Çev. A. Muhtar Büyükçınar, Vdğ. İst. 1985, C. 4, Sh. 397, Hds. 10. Taberânî rivayet etmiştir.

M. Yûsuf Kandehlevî, Hayatu’s-Sahâbe, Çev. Ahmed Meylânî, Ank. 1990, C. 2, Sh. 136. (El-Kenz, C. 3, Sh. 163 ve El-İsabe, C. 1, Sh. 152’den.)

Not: Bunu, ayrıca Abdurrezzak, Ebu Said, Beğavî, Dârekutnî, İbn Ebi Şeybe ve İbn Munzir de kaydetmişlerdir.

37) Et-Taberî, A.g.e. C. 3, Sh. 27.

38) Bkz. Maide, 5/44, 45 ve 47.

39) İmam Malik, Muvatta’, Kitabu’l-Kelâm, Hds. 20.

Benzer bir hadis için bkz. Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Akdiye, B. 5, Hds. 10.

40) Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Harac ve’l-İmare ve’l-Fey, B. 4, Hds. 2932.

 

 

 

 

 

 

 

Ç10Å

 

———————

1) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Edeb, B. 71, Hds. 125.

Sahih-i Müslim, Kitabu’z-Zekat, B. 46, Hds. 141.

2) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Hums, B. 19, Hds. 57.

Sahih-i Müslim, Kitabu’z-Zekat, B. 46, Hds. 140.

3) “Biz seni, âlemler için yalnızca bir rahmet olarak gönderdik.” Enbiya, 21/107.

4) “Andolsun, size içinizden, sıkıntıya düşmeniz O’nun gücüne giden, size pek düşkün, mü’minlere şefkatli ve esirgeyici olan bir Rasul gelmiştir.” Tevbe, 9/128.

5) “De ki: ‘Ey insanlar, ben, Allah’ın sizin hepinize gönderdiği bir Rasulüyüm…” A’raf, 7/158.

6) “De ki: ‘Eğer siz Allah’ı seviyorsanız bana uyun, Allah da sizi sevsin ve günahlarınızı bağışlasın. Allah, bağışlayandır, esirgeyendir.” Âl-i İmrân, 3/31.

7) “Kim Rasul’e itaat ederse, gerçekte Allah’a itaat etmiş olur…” Nisa, 4/80.

8) İbn Abbas (r.a.)’dan.

Rasululah (s.a.s.) şöyle buyurdu:

“Ben, rahmet ve savaş peygamberi olarak gönderildim.”

İmam Suyutî, Camiu’s-Sağir Muhtasarı, Tercüme ve Şerhi, Çev. İsmail Mutlu, Vdğ. İst. 1996, C.2, Sh. 197, Hds. 1713. (3154) Ebu Nuaym, Hilye’den.

Taberânî, Mu’cemu’s-Sağir Tercüme ve Şerhi, Çev. İsmail Mutlu, İst. 1996, C.1, Sh. 234, Hds. 150.

9) Bkz. Ahmed Davudoğlu, Sahih-i Müslim Tercüme ve Şerhi, İst. T.Y. C.5, Sh. 503.

10) Bkz. Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Cihad, B. 108, Hds. 164.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 8, Hds. 32-33.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Bey’at, B. 27, Hds. 4175.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Cihad, B. 151, Hds. 2757.

Sünen-i İbn Mace, Mukaddime, B. 1, Hds. 3.

11) Bkz. Tin, 95/5, Furkan, 25/44, A’raf, 7/179.

12) Sahih-i Buhârî, Kitabu’t-Tevhîd, B. 34, Hds. 111.

Kitabu Bed’i’l-Halk, B. 6, Hds. 19.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Birri ve’s-Sılâ, B. 48, Hds. 157.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu Tefsiru’l-Kur’ân, B. 20, Hds. 3370.

İmam Malik, Muvatta’, Kitabu’ş-Şa’r, Hds. 15.

13) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-İcare, B. 2, Hds. 3.

Kitabu’l-Enbiya, B. 31, Hds. 80.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Eşribe, B. 29, Hds. 163.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’t-Ticare, B. 5, Hds. 2149.

14) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Menakıb, B. 25, Hds. 114.

Sahih-i Müslim, Kitabu’z-Zekat, B. 47, Hds. 142-153.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’s-Sünnet, B. 31, Hds. 4764.

Sünen-i Neseî, Kitabu’z-Zekat, B. 79, Hds. 2568.

15) Sahih-i Müslim, Kitabu’z-Zekat, B. 47, Hds. 143.

16) Hacc, 22/41.

17) Sahih-i Müslim, Kitabu’z-Zekat, B. 47, Hds. 142.

Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Hums, B. 15, Hds. 45.

İbn Kesir, El-Bidaye ve’n-Nihaye – Büyük İslâm Tarihi, Çev. Mehmet Keskin, İst. 1994, C. 5, Sh. 38. İmam Ahmed İbn Hanbel’den.

18) Bakara, 2/151-152.

19) Sünen-i İbn Mace, Mukaddime, B. 17, Hds. 229.

Sünen-i Dârimî, Mukaddime, B. 32, Hds. 355.

20) Bkz. Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Menakıb, B. 23, Hbr. 67.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Fedail, B. 20, Hbr. 77.

21) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Hums, B. 19, Hds. 56.

Kitabu’l-Edeb, B. 68, Hds. 114.

Kitabu’l-Libas, B. 18, Hds. 27.

Sahih-i Müslim, Kitabu’z-Zekat, B. 44, Hds. 128.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Edeb, B. 1, Hds. 4775.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Kaseme, B. 22, Hds. 4749.

22) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Hudud, B. 13, Hds. 17.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Hudud, B. 2, Hds. 8.

Sünen-i Neseî, Kitabu Katu’s-Sarik, B. 6, Hds. 4864-4873.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Hudud, B. 15, Hds. 4396-4397.

23) Maide, 5/38.

24) Ahkaf, 46/35.

25) Sahih-i Buhârî, Kitabu İstitabeti’l-Mürtedin, B. 4, Hds. 11.

Kitabu’l-Enbiya, B. 56, Hds. 144.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Cihad ve’s-Siyer, B. 37, Hds. 105.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Fiten, B. 23, Hds. 4025.

26) Hicr, 15/97.

27) Hicr, 15/94.

28) Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Cihad, B. 24, Hds. 3126.

Benzer hadis için bkz. Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Cihad, B. 24, Hds. 2516.

İmam Hafız el-Munzirî, Hadislerle İslâm-Terğib ve Terhib, Çev. H. Muhtar Büyükçınar, Vdğ. İst. T.Y. C.1, Sh. 50, Hds. 8, Bezzar ve Beyhakî’den.

29) Nahl, 16/90.

30) Mümtehine, 60/8.

31) A’râf, 7/29.

32) Hucurât, 49/9.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ç11Å

 

 

——————

1) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-İman, B. 31, Hds. 35.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 59, Hds. 205.

2) Bkz. Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Hacc, B. 19, Hds. 147.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Menasık, B. 84, Hds. 3074.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Menasık, B. 56, Hds. 1905.

3) Taha, 20/112.

4) İbn Hişam, İslâm Tarihi – Siyer-i İbn Hişam Tercemesi, Çev. Hasan Ege, İst. 1985, C. 1, Sh. 184-185.

İbn Kesir, el-Bidaye ve’n-Nihaye – Büyük İslâm Tarihi, Çev. Mehmet Keskin, İst. 1994, C. 2, Sh. 453. Beyhakî’den.

İbnü’l-Esir, El-Kâmil Fi’t-Tarih – İslâm Tarihi, Çev. M. Beşir Eryarsoy, İst. 1985, C. 2, Sh. 42.

5) İbn Hişam, A.g.e., C. 1, Sh. 185, Dipnot: 160.

6) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-İman, B. 31, Hds. 34.

7- Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 59, Hds. 208.

8) En’âm, 6/160.

9) Bakara, 2/261.

10) Rahman, 55/60.

11) Ahmed Davudoğlu, Sahih-i Müslim Tercüme ve Şerhi, İst. 1977, C. 1, Sh. 481.

12) Sahih-i Buhârî, Kitabu İstitabeti’l-Mürtedin, Hds. 4.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 53, Hds. 189-190.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’z-Zühd, B. 19, Hds. 4242.

Sünen-i Dârimî, Mukaddime, B. 1, Hds. 1.

13) Enfal, 8/38.

14) Bakara, 2/217.

15) Ahmed Davudoğlu, A.g.e., C. 1, Sh. 452.

16) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 54, Hds. 192.

17) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Mağazî, B. 12, Hds. 65.

18) Bakara, 2/285.

19) Kehf, 18/30.

20) Maide, 5/93.

21) Bakara, 2/208.

 

 

 

 

 

 

Ç12Å

 

 

—————————

1) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Mezalim ve’l-Gasb, B. 3, Hds. 3.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Birri ve’s-Sıla, B. 10, Hds. 32.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Edeb, B. 46, Hds. 4893.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Hudud, B. 3, Hds. 1449-1450.

Kitabu’l-Birri Ve’s-Sılâ, B. 18, Hds. 1992 – B. 19, Hds. 1995.

2) Hucurat, 49/10.

3) İbn Hişam, İslâm Tarihi – Siret-i İbn Hişam Tercemesi, Çev. Hasan Ege, İst. 1985, C. 2, Sh. 284-285.

İbn Kesir, El-Bidaye ve’n-Nihaye – Büyük İslâm Tarihi, Çev. Mehmet Keskin, İst. 1994, C. 3, Sh. 461-462.

4) Hucurât, 49/13.

5) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-İman, B. 6, Hds. 6.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 17, Hds.71.

Sünen-i İbn Mace, Mukaddime, B. 9. Hds. 66.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-İman, B. 19, Hds. 4983.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu Sıfatu’l-Kıyame, B. 22, Hds. 2634.

Sünen-i Dârimî, Kitabu’r-Rikak, B. 29, Hds. 2743.

6) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 17, Hds. 72.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-İman, B. 19, Hds. 4984.

7) Bkz. Maide, 5/54.

8) Bkz. Beyyine, 98/8.

9) Bkz. Bakara, 2/165.

10) Bkz. Âl-i İmrân, 3/31.

11) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Birri ve’s-Sılâ, B. 10, Hds. 32.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Birri ve’s-Sılâ, B. 18, Hds. 1998.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’z-Zühd, B. 23, Hds. 4213.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Edeb, B. 40. Hds. 4282.

12) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Mezalim ve’l-Gasb, B. 4, Hds. 5.

Kitabu’l-İkrah, B. 7, Hds. 12.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Birri ve’s-Sılâ, B. 16, Hds. 62.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Fiten, B. 58, Hds. 2356.

Sünen-i Dârimî, Kitabu’r-Rikak, B. 40, Hds. 2756.

Taberanî, Mu’cemu’s-Sağir, Çev. İsmail Mutlu, İst. 1997, C. 2, Sh. 68, Hds. 404.

13) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Birri ve’s-Sılâ, B. 16, Hds. 62.

14) Mâide, 5/2.

15) Hud, 11/113.

16) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 20, Hds. 78.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Fiten, B. 10, Hds. 2263.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-İman, B. 17, Hds. 4975-4976.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Fiten, B. 20, Hds. 4013.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Melahim, B. 17, Hds. 4340.

17) Bkz. Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 20, Hds. 80.

18) Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Edeb, B. 57, Hds. 4918.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Birri ve’s-Sılâ, B. 18, Hds. 1994.

İmam Buhârî, Edebü’l-Müfred, B. 120, Hds. 239.

19) Hucurat, 49/11-12.

20) Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Cihad, B. 34, Hds. 2534.

21) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Kefale, B. 2, Hds. 3.

Sahih-i Müslim, Kitabu Fedailu’s-Sahabe, B. 50, Hds. 204-205.

İbn Hişam, A.g.e., C. 2, Sh. 176-178.

22) Sahih-i Buhârî, Kitabu’n-Nikâh, B. 7, Hds. 10.

Kitabu Menakibi’l-Ensar, B. 49, Hds. 152.

Kitabu’l-Kefale, B. 2, Hbr. 2.

Kitabu’l-Edeb, B. 67, Hds. 108.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Birri ve’s-Sıla, B. 22, Hd

———————————

35) Hacc, 22/31.

———————————

36) Fatır, 35/10.

37) Yûnus, 10/65.

38) Saffat, 37/180.

39) Nisa, 4/139.

40) Münafikun, 63/8.

41) İsra, 17/70.

———————————

42) Tin, 95/4.

43) Tin, 95/5.

44) İsra, 17/22.

———————————

45) Furkan, 25/43-44.

46) A’râf, 7/179.

47) Enfal, 8/22.

48) Bakara, 2/6-7.

———————————

49) Enfal, 8/55.

50) Tin, 95/6.

51) Asr, 103/1-3.

52) Yûnus, 10/62-63.

———————————

53) Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Fiten, B. 23, Hds. 4034.

54) Sahih-i Müslim, Kitabu’z-Zühd, B. 5, Hds. 46.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’z-Zühd, B. 21, Hds. 4202.

55) Sünen-i Tirmizî, Kitabu Tefsiru’l-Kur’ân, B. 19, Hds. 3360.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’z-Zühd, B. 21, Hds. 4203.

———————————

56) En’âm, 6/88.

57) Abdulkerim Kuşeyrî, Kuşeyrî Risalesi, Çev. Süleyman Uludağ, İst. 1991, Sh. 355.

Seyyid Şerif Cürcânî, Kitabu’t-Ta’rifat, Arabça-Türkçe Terimler Sözlüğü, Çev. Arif Erkan, İst. 1997, Sh. 15.

———————————

1) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l- İman, B. 7, Hds. 8.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 16, Hds. 70.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-İman, B. 19, Hds. 4980-4985.

Sünen-i İbn Mace, Mukaddime, B. 9, Hds. 67.

2) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-İman, B. 7, Hds. 7.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-İman, B. 19, Hds. 4982.

———————————

3) “Biz seni, âlemler için yalnızca bir rahmet olarak gönderdik.” Enbiya, 21/107.

4) Tevbe, 9/128.

5) Ahzab 33/6.

———————————

6) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Kefâlet, B. 5, Hds. 7.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Feraiz, B. 4, Hds. 14-16.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Cenaiz, B. 69, Hds. 1076.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l- Cenaiz, B. 67, Hds. 1963-1964.

———————————

7) Sahih-i Buhârî, Kitabû’l-Eyman ve’n-Nuzur, B. 3, Hds. 11.

Kadı Iyad, Şifa-i Şerif, Çev. Suat Cebeci, Ank. 1992, Sh. 309-310.

8) Bkz. Sahih-i Buhârî, Kitabu’t-Tevhid, B. 37, Hds. 136.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 84, Hds. 326.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu Sıfatu’l-Kıyame, B. 10, Hds. 2551.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’z-Zühd, B. 37, Hds. 4312.

Sünen-i Dârimî, Mukaddime, B. 8, Hds. 53.

———————————

9) Ebu Nuaym el- İsfahânî, Hilyetü’l-Evliya – Sahabeden Günümüze Allah Dostları, Çev. Said Aykut, Vdğ. İst.1995, C. 1, Sh. 124-125.

İbn Hişam, İslâm Tarihi – Siyer-i İbn Hişam Tercemesi, Çev. Hasan Ege, İst. 1985, C. 3, Sh. 133.

İbnü’l-Esir, El-Kâmil Fi’t-Tarih-İslâm Tarihi, Çev. M. Beşir Eryarsoy, İst. 1985, C. 2, Sh. 154.

İbn Kesir, El-Bidaye ve’n-Nihaye – Büyük İslâm Tarihi, Çev. Mehmet Keskin, İst. 1994, C. 4, Sh. 84.

———————————

10) İbn Hişam, A.g.e., C. 3, Sh. 244-245.

İbnü’l-Esir, A.g.e. C. 2, Sh. 158.

İbn Kesir, A.g.e. C. 4, Sh. 114.

———————————

11) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Birri ve’s-Sıla, B. 50, Hds. 165.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’z-Zühd, B. 38, Hds. 2495.

———————————

12) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Edeb, B. 96, Hds. 193.

Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Edeb, B. 96, Hds. 195.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Birri ve’s-Sıla, B. 50, Hds. 163.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’z-Zühd, B. 38, Hds. 2493.

İmam Buhârî, Edebü’l-Müfred, B. 162, Hds. 352.

13) Enfal, 8/24.

———————————

14) Kehf, 18/49.

15) Rum, 30/9.

16) Yûnus, 10/44.

17) Şura, 42/30.

———————————

18) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Hudud, B. 6, Hds. 9.

———————————

19) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Eşribe, B. 31, Hds. 170-171.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Etime, B. 14, Hds. 1867.

20) Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Menakıb, B. 90, Hds. 4116.

21) Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l- Menakıb, B. 90, Hds. 4040.

———————————

22) Nisa, 4/76.

23) Bkz. Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’s-Sünnet, B. 3, Hds. 4599.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l- İman, B. 2, Hds. 4954.

Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-İman, B. 1, (Bab başlığında).

———————————

24) Mücadele, 58/22.

25) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Cennet, B. 4, Hds. 12.

———————————

26) Sahih-i Müslim, Kitabu’t-Tahare, B. 12, Hds. 39.

Sünen-i Neseî, Kitabu’t-Tahare, B. 110, Hds. 150.

27) Nahl, 16/36.

———————————

28) Enbiya, 21/25.

29) Nisa, 4/64.

———————————

30) Nisa, 4/65.

31) Ahzab, 33/36.

32) Nisa, 4/80.

33) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Ahkam, B. 1, Hds. 1.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 8, Hds. 32.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Cihad, B. 39, Hds. 2859.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Bey’at, B. 27, Hds. 4175.

———————————

34) Nisa, 4/69.

35) İmam Ebu’l-Hasen Ali b. Ahmed el-Vahidî, Esbab-ı Nüzûl, çev. Dr. Necati Tetik- Necdet Çağıl, Erzurum, T.Y. Sh. 173.

Abdulfettah el-Kadî, Esbab-ı Nüzûl, çev. Doç. Dr. Salih Akdemir, Ank. 1986, Sh. 120. (Taberânî ile Ebu Nuaym rivayet etmiştir.)

———————————

Ebu Cafer Muhammed b. Cerir et-Taberî, Taberi Tefsiri, çev. Hasan Karakaya-Kerim Aytekin, İst. 1996, C. 3, Sh. 29 (Said b. Cubeyr’den)

36) Sahih-i Buhârî, Kitabu Bed’i’l-Vahy, B.8, Hds. 65.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Cennet, B. 3, Hds. 11.

———————————

37) Bkz. Nisa, 4/59.

38) Nur, 24/56.

39) Âl-i İmrân, 3/53.

———————————

1) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-İ’tisam bi’l-Kitabi ve’s-Sünneti, B.5,Hds.32

Kitabu’l-Edeb, B. 72, Hds. 126.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Fedail, B. 35, Hds, 127.

İmam Nesaî, Amelü’l-Yevmi ve’l-Leyle-Hadislerin Işığında Günlük Hayat, çev. Mehmet Yolcu, İst. 1996, C. 1, Sh. 307, Hds. 234.

———————————

2) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Fedail, B. 35, Hds. 128.

———————————

3) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İlm, B. 4, Hds. 7.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’s-Sünnet, B. 6, Hds. 4608.

———————————

4) Sünen-i Neseî, Kitabu Menasiku’l-Hacc, B. 217, Hds. 3044.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Menasik, B. 63, Hds. 3029.

———————————

5) Sahih-i Buhârî, Kiatabu’n-Nikâh, B. 1, Hds. 1.

Sahih-i Müslim, Kitabu’n-Nikâh, B. 1, Hds. 5.

Sünen-i Neseî, Kitabu’n-Nikâh, B. 4, Hds. 3203.

———————————

6) Sünen-i Dârimî, Kitabu’n-Nikâh, B. 3, Hds. 2175.

7) Nisa, 4/58.

8) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Birri ve’s-Sıla, B. 15, Hds. 55.

———————————

9) İmam Nevevî, Kırk Hadis, Hds. 41.

El-Hindî, Kenzu’l- Ummal, C. 1, Sh. 217, Hds. 1084.

Hatib-i Tebrizî, Mişkatu’l-Mesabih, Kitabu’l-İman, B. 5, Fasıl:2, Hds. 167.

İbn Kesir, Hadislerle Kur’ân-ı Kerim Tefsiri, çev. Dr. Bekir Karlığa-Dr. Bedrettin Çeniner, İst. 1984, C. 4, Sh. 1751.

10) Aclunî, Keşfu’l-Hafa, C.1, Sh. 68, Hds. 161.

Not: Taberânî, Mu’cemu’l-Kebir’de kaydeder. İbn Adiyy ise, Cabir (r.a.)’dan rivayet etmiştir.

———————————

11) Seyyid Şerif Cürcânî, Kitabu’t-Ta’rifat- Arabçe Türkçe Terimler Sözlüğü, çev. Arif Erkan, İst. 1997, Sh. 250.

12) İmam Maverdî, Edebü’d-Dünya ve’d-Din, çev. Ali Akın, İst. 1982, Sh. 24.

13) Sad, 38/26.

———————————

14) Nazi’at, 79/40-41.

15) Sahih-i Müslim, Kitabu Salati’l-Müsafirine, B. 18, Hds. 139.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu Salatu’t-Tatavvu, B. 26, Hds. 1342.

Sünen-i Dârimî, Kitabu’s-Salat, B. 165, Hds. 1483.

———————————

16) Ahzab, 33/21.

17) Sahih-i Müslim, Kitabu Salati’l-Müsafirine, B. 18, Hds. 139.

———————————

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu Salati’t-Tatavvu, B. 26, Hds. 1342.

Sünen-i Dârimî, Kitabu’s-Salat, B. 165, Hds. 1483.

Sünen-i Neseî, Kitabul Kıyamü’l-Leyl, B. 2, Hds. 1601.

18) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Mağazî, B. 65, Hds. 355.

Sahah-i Müslim, Kitabu Fedailü’s-Sahabe, B. 1, Hds. 8-9.

Sünen-i Tirmizî Kitabu’l-Menakıb, B. 90, Hds. 4134-4135.

———————————

19) Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Menakıb, B. 90, Hbr. 4132.

20) Sünen-i Neseî, Kitabu Taksiru’l-Salati Fi’s-Sefer, B. 1, Hbr. 1434.

———————————

Sünen-i İbn Mace, Kitabu İkametu’s-Salat, B. 73, Hds. 1066.

Not: Vakit namazları, bilinen beş vakit farz namazlardır.

Korku namazı ise, şu ayet-i kerime’de beyan edilmiştir:

“Yeryünde adım attığınızda (yolculuğa ya da savaşa çıktığınızda) kâfirlerin size bir kötülük yapmalarından korkarsanız namazı kısaltmanızda sizin için bir sakınca yoktur. Şübhesiz kâfirler, sizin apaçık düşmanlarınızdır.” Nisa, 4/101.

21) Bkz. Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-İlm, B. 10, Hds. 2801.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’s-Sünnet, B. 6, Hds. 4604.

Sünen-i İbn Mace, Mukaddime, B 2, Hds. 12.

22) Bkz. Nisa, 4/113.

———————————

23) Bkz. Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’s-Sünnet, B. 6, Hds. 4604.

24) Bkz. Muhammed b. İdris eş-Şafiî, Er-Risâle, çev. prof. Dr. Abdulkadir Şener-Prof. Dr. İbrahim çalışkan, Ank. 1996, Sh. 51, md. 252-255.

25) Haşr, 59/7.

26) Sahih-i Müslim, Kitabu’t-Taharet, B. 17, Hds. 57.

———————————

Sünen-i Neseî, Kitabu’t-Taharet, B. 42, Hds. 49.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’t-Taharet, B. 4, Hds. 7.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’t-Taharet, B. 12, Hds. 16.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’t-Taharet, B. 16, Hds. 316.

27) Nahl, 16/44.

———————————

28) Nahl, 16/64.

29) Nur, 24/51.

30) Sahih-i Buhharî, Kitabu’l-İlm, B. 30, Hds. 35.

Kitabu’l-İ’tisam, B. 3, Hds. 25.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Fedail, B. 37, Hds. 136.

———————————

31) Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-İlm, B. 16, Hds. 2818.

———————————

32) İmam Muhammed b. Muhammed b. Süleyman er-Rûdânî,

Cemu’l-Fevard-Büyük Hadis Külliyatı, çev. Naim Erdoğan, İst, T.Y. C. 3, Sh. 267-268, Kitabu’s-Siyer ve’l-Mağazî, Hds. 6412. Ahmed İbn Hanbel, Müsned, C. 3, Sh. 460 ve Taberânî, Mu’cemu’l-Kebir’den.

İbn Hişam, İslâm Tarihi-Siret-i İbn Hişam Tercümesi, çev. Hasan Ege, İst. 1985, C. 2, Sh. 103.

İbn Kesir, El-Bidaye Ve’n-Nihaye-Büyük İslâm Tarihi, çev. Mehmet Keskin, İst. 1994, C. 3, Sh. 247.

İbnü’l-Esir, El-Kâmil Fi’t-Tarih-İslâm Tarihi, çev. M. Beşir Eryarsoy, İst. 1985, C. 2, Sh. 99.

———————————

33) Er-Rûdânî, A.g.e. C.3,Sh.269. Kitabu’s-Siyer ve’l-Mağazî, Hds.6414.

Ahmet İbn Hanbel, Müsned, C.4, Sh.119’dan.

İbn Kesir, A.g.e. Beyhakî, Amir eş-Şa’bî’den Taberânî, Mu’cemu’s Sağir Tercüme ve Şerhi, çev. İsmail Mutlu, İst. 1997, C. 2, Sh. 446, Hds. 740.

———————————

34) İbn Hişam, A.g.e. C. 2, Sh. 107-108.

İbn Kesir, A.g.e. C. 3, Sh. 250.

———————————

35) İbn Kesir, A.g.e. C. 3, Sh. 251.

Ayrıca bkz. Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-İman, B. 10, Hds. 11

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Hudud, B. 10, Hds. 41-43.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Bey’at, B. 17, Hds. 4160.

———————————

36) İbn Hişam, A.g.e. C. 2, Sh. 147.

İbn Kesir, A.g.e. C. 3, Sh. 269.

İbnü’l-Esir, A.g.e. C.2, Sh. 104.

Taberî, Milletler ve Hükümdarlar Tarihi, çev. Zakir Kadirî Ugan-Ahmet Temir, İst. 1992, C. 4, Sh. 197.

———————————

37) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Cihad ve’s-Siyer, B. 37, Hds. 100.

———————————

38) İbn Hişam, A.g.e. C. 3, Sh. 109.

Taberî, A.g.e. Sh. 392-393.

39) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Mağazî, B. 18, Hds. 104.

Kitabu Menakıbi’l-Ensar, B. 17, Hds. 36.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Cihad ve’s-Siyer, B. 47, Hds. 136.

———————————

40) İbn Hişam, A.g.e. C. 3, Sh. 99.

41) İbn Hişam, A.g.e. C. 3, Sh. 111.

İbn Kesir, A.g.e. C. 4, Sh. 63.

Taberî, A.g.e. C. 4, Sh. 395-396.

İbnü’l-Esir, C. 2, Sh. 148.

———————————

42) İbn Kesir, A.g.e. C. 4, Sh. 58.

———————————

43) İbn Hişam, A.g.e. C. 3, Sh. 126-127.

İbn Kesir, A.g.e. C. 4, Sh. 71-72.

İbnü’l-Esir, A.g.e. C. 2, Sh. 151-152.

Taberî, A.g.e. C. 4, Sh. 411.

44) Sünen-i İbn Mace, Mukaddime, B. 6, Hds. 43.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’s-Sünnet, B. 6, Hds. 4607.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-İlm, B. 16, Hds. 2815.

Sünen-i Dârimî, Mukaddime, B. 16, Hds. 96.

———————————

45) Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Fiten, B. 17, Hds. 3992-3993.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’s-Sünnet, B. 1, Hds. 4597.

———————————

46) Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-İman, B. 18, Hds. 2779.

47) Nur, 24/62-63.

———————————

48) Nisa, 4/115.

———————————

1) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Cihad, B. 108, Hds. 164.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 8, Hds. 32-33. B. 9, Hds. 43

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Bey’at, B. 27, Hds. 4175. B. 30, Hds. 4178.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Cihad, B. 151, Hds. 2757.

Sünen-i İbn Mace, Mukaddime, B. 1, Hds. 3 (Birinci kısım).

———————————

2) “Biz, yalnızca Sana ibadet eder ve yalnızca Sen’den yardım dileriz.” Fatiha, 1/5.

———————————

3) Bkz. Yûsuf, 12/40.

4) Bkz. Nur, 24/52 ve 54.

5) Enbiya, 21/92.

6) Bkz. Zariyat, 51/56.

7) Ahzab, 33/36.

8) Enfal, 8/20.

9) Âl-i İmrân, 3/32.

———————————

11) İmam Suyutî, Camiu’s-Sağir Muhtasarı, Tercüme ve Şerhi, çev. İsmail Mutlu, Vdğ. İst. 1996, C. 2, Sh. 476, Hds. 2380 (4747) Hakim’in Müstedrek’inden.

İmam Hafız el-Munzirî, Hadislerle İslâm-Terğib ve Terhib, çev. A. Muhtar Büyükçınar, Vdğ. İst. 1985, C. 4, s. 506, Hds. 8.

İbn Hacer el-Askalânî, Terğib ve Terhib, çev. Abdulvehhab Öztürk, İst. 1982, Sh. 522, Hds. 813. (Hakim rivayet etmiş ve isnadı sahihtir demiştir.)

———————————

12) Bkz. İmam Ebu’l-Hasan el-Maverdî, El-Ahkamu’s-Sultaniyye- İslâm’da Hilafet ve Devlet Hukuku, çev.Dr. Ali Şafak, İst.1976, Sh.20,vd.

Saduddin Taftazânî, Kelâm İlmi ve İslâm Akaidi-Şerhu’l-Akaid, çev. Süleyman Uludağ, İst. 1991, Sh. 333. vd.

———————————

13) Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’s-Salat, B. 221-223, Hds. 1097.

Benzer bir hadis için bkz. Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’n-Nikâh, B. 31-32, Hds. 2118 (Hutbetu’l-Hacce)

———————————

14) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Cuma, B. 13, Hds. 48.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’s-Salat, B. 221-223, Hds. 1098-1099.

Kitabu’l-Edeb, B. 85, Hds. 4981.

Sünen-i Neseî, Kitabu’n-Nikâh, B.40, Hds. 3265.

15) A’raf, 7/157.

16) Bkz. Nur, 24/51.

———————————

17) Bkz. Nisa, 4/59.

18) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 13, Hds. 58.

Sahih-i Buhârî,  Kitabu’l-Fiten, B. 2, Hds. 5.

Kitabu’l-Ahkam, B. 4, Hds. 7. Kitabu’s-Siyer, B. 76, Hds. 2522.

Sünen-i Dârimî, Kitabu’s-Siyer, B. 76, Hds. 2522.

———————————

19) İmam Ebu’l-Muîn en- Nesefî, İslâm İnançları ve Mezhebler Arasındaki Görüş Farkları, çev. Cemil Akpınar, Konya, T.Y. Sh. 179.

Aynı eserin diğer tercemesi: Bahrü’l-Kelâm Fî Akaid-i Ehli’l-İslâm, Çev. İsmail Hakkı Uca-Mustafa Akdedeoğulları, Konya, T.Y. Sh. 100.

20) İbn Teymiye, Siyaset-Es-Siyasetu’ş-Şeriyye, çev. Vecdi Akyüz, İst. 1985, Sh. 195.

21) Sa’duddin Taftazânî, A.g.e. Sh. 326-327.

22) Sa’duddin Taftazânî, A.g.e. Sh. 326.

———————————

23) İbn Abidin, Reddü’l-Muhtar Ale’d-Dürri’l-Muhtar, çev. Mehmet Savaş, İst. 1985, C. 12, Sh. 145.

———————————

24) Bkz. Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Cihad, B. 80, Hds. 2608-2609.

25) Bkz. Ahmed İbn Hanbel, El-Müsned, C. 2, Sh. 177.

26) Sahih-i Buhârî, Kitabu’t-Tefsir, B. 83, Hbr. 106.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 8, Hbr. 31.

———————————

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Cihad, B. 87, Hbr. 2624.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Bey’at, B. 28, Hbr. 4176.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Cihad, B. 3, Hbr. 1723.

27) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Ahkam, B. 4, Hds. 9.

———————————

Sahih-i Buhârî, Kitabu Ahbari’l-Ahadî, B. 1, Hds. 12.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 8, Hds. 39-40.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Cihad, B. 87, Hds. 2625.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Bey’at, B. 34, Hds. 4187.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Cihad, B. 40, Hds. 2863.

28) Maide, 5/51.

29) Bakara, 2/257.

30) “Mü’minler ancak kardeştirler. Öyleyse kardeşlerinizin arasını bulup düzeltin ve Allah’dan korkup sakının, umulur ki, esirgenirsiniz.” Hucurât, 49/10.

31) “Mümin erkekler ve mü’min kadınlar, birbirlerinin velileridirler. İyiliği emreder, kötülüklerden sakındırırlar. Namazı dosdoğru kılar, zekatı verirler ve Allah’a ve Rasulü’ne itaat ederler. İşte Allah’ın kendilerine rahmet edeceği bunlardır. Şübhesiz Allah, üstün ve güçlüdür, hüküm ve hikmet sahibidir.” Tevbe, 9/71.

———————————

32) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Cihad ve’s-Siyer, B. 107, Hds. 163.

Kitabu’l-Ahkam, B. 4, Hds. 8.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 8, Hds. 39.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Cihad, B. 87, Hds. 2625.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Bey’at, B. 34, Hds. 4187-4188.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Cihad, B. 29, Hds. 1759.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Cihad, B. 40, Hds. 2864.

33) Bkz. Furkan, 25/43 ve Casiye, 45/23.

———————————

34) Sahih-i Müslim Kitabu’l-Hacc, B. 51, Hds. 311.

Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Ahkam, B 4, Hds. 6.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Cihad, B. 28, Hds. 1758.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Cihad, B. 39, Hds. 2861.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Bey’at, B. 26, Hds. 4174.

Sünen-i Dârimî, Mukaddime, B. 16, Hds. 96.

———————————

35) Hud, 11/113.

36) Maide, 5/2.

37) İmam Hafız el-Munzirî, A.g.e. C. 4, Sh. 459, Hds. 6. Taberânî’den

İbn Kesir, Hadislerle Kur’ân-ı Kerim Tefsiri, çev. Dr. Bekir Karlığa-Dr. Bedrettin Çeniner, İst. 1984, C. 5, Sh. 2089.

———————————

38) Bkz. Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 43, Hds. 164.

39) Bkz. Sahih-i Buhârî, Kitabu’d-Diyet, B. 1, Hds. 13.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 42, Hds. 161-163.

———————————

40) Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Bey’at, B. 29, Hds. 4177.

Kitabu’l-Cihad, B. 46, Hds. 3174

———————————

41) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Enbiya, B. 52, Hds. 122.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 10, Hds. 44.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Cihad, B. 42, Hds. 2871.

42) Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Bey’at, B. 32, Hds. 4183-4185.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’z-Zühd, B. 26, Hds. 2474.

43) Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Bey’at, B. 33, Hds. 4186.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Harac, B. 4, Hds. 2932.

———————————

44) Şura, 42/37-39.

———————————

45) Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Edeb, B. 123, Hds. 5128.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-İsti’zan ve’l-Adab, B. 90, Hds. 2975-2976.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Edeb, B. 37, Hds. 3745-3746.

46) Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Edeb, B. 37, Hds. 3747.

———————————

47) Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Harac, B. 12-13, Hds. 2948.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Ahkam, B. 6, Hds. 1347.

48) Ebu Hüreyre (r.a.) şöyle demiştir:

Meclisin birinde, Rasulullah (s.a.s.)’in huzurunda söz söylerken ansızın bir Bedevî gelip:

— Kıyamet ne zamandır? diye sordu.

Rasulullah (s.a.s.), konuşmasına devam etti. Oradakilerden kimi:

— Bedevinin ne dediğini işitti, amma sualinden hoşlanmadı, dedi.

Kimi de:

— Belki işitmedi, diye hükmetti.

Nihayet Rasulullah (s.a.s.), sözünü bitirince:

“O kıyameti soran nerede?” diye, yani bunun gibi bir lafızla sual etti.

———————————

Bedevî:

— İşte ben, ya Rasulullah (s.a.s.), dedi.

Bunun üzerine Rasulellah (s.a.s.):

“Emanet zayi edildiği vakit kıyameti bekle!” buyurdu.

Bedevî:

— Emaneti zayi etmek nasıl olur? diye tekrar sorunca,

Rasulullah (s.a.s.):

“İş, ehli olmayana yöneltilip dayandırıldığı zaman kıyameti bekle!” buyurdu.

Sahih-i Buharî, Kitabu’l-İlm, B. 2, Hds. 1.

49) Bkz. Bakara, 2/193 ve Enfal, 8/39.

———————————

50) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 17, Hds. 65-66.

———————————

1)     Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Cuma, B. 11, Hds. 18.

———————————

Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Itk, B. 17, Hds. 37.

Kitabu’n-Nikâh, B. 82, Hds. 118.

Kitabu’l-Ahkam, B. 1, Hds. 2.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 5, Hds. 20,

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Harac, B. 1, Hds. 2928.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Cihad, B. 27, Hdsz. 1757.

İmam Buhârî, Edebü’l-Müfred, B. 108, Hds. 212.

2) Sünen-i İbn Mace, Kitabu’t-Talak, B. 15, Hds. 2041-2042.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Hudud, B. 16, Hds. 4398-4402.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Hudud, B. 1, Hds. 1446.

Sahih-i Buhârî, Kitabu’t-Talak, B. 10 (Bab başlığında)

2)     Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Hudud, B. 16, Hds. 4403.

———————————

4) İsra, 17/71.

5) Ebu Cafer Muhammed b. Cerir et-Taberî, Taberî Tefsiri, Çev. Hasan Karakaya – Kerim Aytekin, İst.1996, C. 5, Sh. 302.

———————————

6) İbrahim, 14/21.

———————————

7) Nisa, 4/141.

8) İnsan, 76/24.

9) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 5, Hds. 21-22.

Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Ahkam, B. 8, Hds. 15 ve 14.

10) Ahmed Davudoğlu, Sahih-i Müslim Tercüme ve Şerhi, İst. 1983, C. 8, Sh. 695.

———————————

11) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Ahkam, B. 7, Hds. 13.

Kitabu’l-İcare, B. 1, Hds. 2.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 3, Hds. 14.

Sünen-i Neseî, Kitabu Adabu’l-Kudat, B. 4, Hds. 5347.

———————————

12) Sünen-i Ebu Davud, Kitabu-l-Harac ve’l-İmare, B. 2, Hds. 2930.

———————————

13) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Eyman ve’n-Nuzur, B. 1, Hds. 2.

Kitabu’l-Ahkam, B. 6, Hds. 11.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 3, Hds. 13.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Harac, B. 2, Hds. 2929.

Sünen-i Neseî, Kitabu Adabu’l-Kudat, B. 5, Hds. 5349.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’n-Nuzur ve’l-Eyman, B. 4, Hds. 1568.

———————————

14) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Ahkam, B. 8, Hds. 15.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 63, Hds. 228.

15) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 63, Hds. 229.

Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Ahkam, B. 8, Hds. 14.

Ayrıca bkz. Taberanî, Mu’cemi’s-Sağir, Tercüme ve Şerhi, Çev. İsmail Mutlu, İst. 1997, C. 2, Sh. 333, Hds. 634.

16) Ahmed Davudoğlu, A.g.e. C.2, Sh. 11.

———————————

17) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 4, Hds. 16.

18) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 4, Hds. 17.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Vesaya, B. 4, Hds. 2868.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Vesaya, B. 10, Hds. 3648.

19) Nisa, 4/58.

———————————

20) İmam Ebu’l-Hasen Ali b. Ahmed el-Vahidî, Esbâb-ı Nüzûl, Çev. Dr. Necati Tetik – Necdet Çağıl, Erzurum, T.Y. Sh. 164-165.

Abdulfettah el-Kadî, Esbâb-ı Nüzûl, Çev. Doç. Dr. Salih Akdemir, Ank. 1986, Sh. 114.

21) Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Bey’at, B. 39, Hds. 4193.

———————————

22) İmam Ebu’l-Hasan el-Maverdî, El-Ahkamu’s-Sultâniyye – İslâm’da Hilalefet ve Devlet Hukuku, Çev. Dr. Ali Şafak, İst. 1976, Sh. 19-20.

———————————

23) Bkz. İbn Abidin, Reddü’l-Muhtar Ale’d-Dürri’l-Muhtar, Çev. Mehmet Savaş, İst. 1985, C. 12, Sh. 145.

———————————

24) Nahl, 16/91.

25) Maide, 5/1.

26) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Fiten, B. 2, Hbr. 7.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 8, Hbr. 41-42.

İbn Kesir, El-Bidaye ve’n-Nihaye – Büyük İslâm Tarihi, Çev. Mehmet Keskin, İst. 1994, C. 3, Sh. 251.

———————————

27) Ahmed Davudoğlu, A.g.e. C. 8, Sh. 718-719.

———————————

28) Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Bey’at, B. 21, Hds. 4166.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’s-Siyer, B. 35, Hds. 1644.

Kitabu’l-Buyu, B. 22, Hds. 1255.

———————————

29) Sahih-i Müslim, Mukaddime.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Edeb, B. 23, Hds. 4842.

30) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Menakıb, B. 23, Hbr. 67.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Fedail, B. 20, Hbr. 77.

İmam Malik, Muvatta’; Kıtabu Hüsnü’l-Hulk, Hbr. 2.

———————————

31) Bkz. Ahzab, 33/21.

32) Âl-i İmrân, 3/159.

33) Hicr, 15/88.

34) Fetih, 48/29.

———————————

35) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 5, Hds. 19.

———————————

36) İmam Hafız el-Munzirî, Hadislerle İslâm – Terğib ve Terhib, Çev. A. Muhtar Büyükçınar, Vdğ. İst. 1985, C. 4, Sh. 397, Hds. 10. Taberânî rivayet etmiştir.

M. Yûsuf Kandehlevî, Hayatu’s-Sahâbe, Çev. Ahmed Meylânî, Ank. 1990, C. 2, Sh. 136. (El-Kenz, C. 3, Sh. 163 ve El-İsabe, C. 1, Sh. 152’den.)

Not: Bunu, ayrıca Abdurrezzak, Ebu Said, Beğavî, Dârekutnî, İbn Ebi Şeybe ve İbn Munzir de kaydetmişlerdir.

37) Et-Taberî, A.g.e. C. 3, Sh. 27.

———————————

38) Bkz. Maide, 5/44, 45 ve 47.

39) İmam Malik, Muvatta’, Kitabu’l-Kelâm, Hds. 20.

Benzer bir hadis için bkz. Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Akdiye, B. 5, Hds. 10.

———————————

40) Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Harac ve’l-İmare ve’l-Fey, B. 4, Hds. 2932.

———————————

1) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Edeb, B. 71, Hds. 125.

Sahih-i Müslim, Kitabu’z-Zekat, B. 46, Hds. 141.

———————————

2) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Hums, B. 19, Hds. 57.

Sahih-i Müslim, Kitabu’z-Zekat, B. 46, Hds. 140.

———————————

3) “Biz seni, âlemler için yalnızca bir rahmet olarak gönderdik.” Enbiya, 21/107.

4) “Andolsun, size içinizden, sıkıntıya düşmeniz O’nun gücüne giden, size pek düşkün, mü’minlere şefkatli ve esirgeyici olan bir Rasul gelmiştir.” Tevbe, 9/128.

5) “De ki: ‘Ey insanlar, ben, Allah’ın sizin hepinize gönderdiği bir Rasulüyüm…” A’raf, 7/158.

6) “De ki: ‘Eğer siz Allah’ı seviyorsanız bana uyun, Allah da sizi sevsin ve günahlarınızı bağışlasın. Allah, bağışlayandır, esirgeyendir.” Âl-i İmrân, 3/31.

7) “Kim Rasul’e itaat ederse, gerçekte Allah’a itaat etmiş olur…” Nisa, 4/80.

8) İbn Abbas (r.a.)’dan.

Rasululah (s.a.s.) şöyle buyurdu:

“Ben, rahmet ve savaş peygamberi olarak gönderildim.”

İmam Suyutî, Camiu’s-Sağir Muhtasarı, Tercüme ve Şerhi, Çev. İsmail Mutlu, Vdğ. İst. 1996, C.2, Sh. 197, Hds. 1713. (3154) Ebu Nuaym, Hilye’den.

Taberânî, Mu’cemu’s-Sağir Tercüme ve Şerhi, Çev. İsmail Mutlu, İst. 1996, C.1, Sh. 234, Hds. 150.

9) Bkz. Ahmed Davudoğlu, Sahih-i Müslim Tercüme ve Şerhi, İst. T.Y. C.5, Sh. 503.

———————————

10) Bkz. Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Cihad, B. 108, Hds. 164.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 8, Hds. 32-33.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Bey’at, B. 27, Hds. 4175.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Cihad, B. 151, Hds. 2757.

Sünen-i İbn Mace, Mukaddime, B. 1, Hds. 3.

———————————

11) Bkz. Tin, 95/5, Furkan, 25/44, A’raf, 7/179.

12) Sahih-i Buhârî, Kitabu’t-Tevhîd, B. 34, Hds. 111.

Kitabu Bed’i’l-Halk, B. 6, Hds. 19.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Birri ve’s-Sılâ, B. 48, Hds. 157.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu Tefsiru’l-Kur’ân, B. 20, Hds. 3370.

İmam Malik, Muvatta’, Kitabu’ş-Şa’r, Hds. 15.

———————————

13) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-İcare, B. 2, Hds. 3.

Kitabu’l-Enbiya, B. 31, Hds. 80.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Eşribe, B. 29, Hds. 163.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’t-Ticare, B. 5, Hds. 2149.

———————————

14) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Menakıb, B. 25, Hds. 114.

Sahih-i Müslim, Kitabu’z-Zekat, B. 47, Hds. 142-153.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’s-Sünnet, B. 31, Hds. 4764.

Sünen-i Neseî, Kitabu’z-Zekat, B. 79, Hds. 2568.

15) Sahih-i Müslim, Kitabu’z-Zekat, B. 47, Hds. 143.

———————————

16) Hacc, 22/41.

———————————

17) Sahih-i Müslim, Kitabu’z-Zekat, B. 47, Hds. 142.

Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Hums, B. 15, Hds. 45.

İbn Kesir, El-Bidaye ve’n-Nihaye – Büyük İslâm Tarihi, Çev. Mehmet Keskin, İst. 1994, C. 5, Sh. 38. İmam Ahmed İbn Hanbel’den.

———————————

18) Bakara, 2/151-152.

19) Sünen-i İbn Mace, Mukaddime, B. 17, Hds. 229.

Sünen-i Dârimî, Mukaddime, B. 32, Hds. 355.

———————————

20) Bkz. Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Menakıb, B. 23, Hbr. 67.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Fedail, B. 20, Hbr. 77.

———————————

21) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Hums, B. 19, Hds. 56.

Kitabu’l-Edeb, B. 68, Hds. 114.

Kitabu’l-Libas, B. 18, Hds. 27.

Sahih-i Müslim, Kitabu’z-Zekat, B. 44, Hds. 128.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Edeb, B. 1, Hds. 4775.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Kaseme, B. 22, Hds. 4749.

———————————

22) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Hudud, B. 13, Hds. 17.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Hudud, B. 2, Hds. 8.

Sünen-i Neseî, Kitabu Katu’s-Sarik, B. 6, Hds. 4864-4873.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Hudud, B. 15, Hds. 4396-4397.

23) Maide, 5/38.

———————————

24) Ahkaf, 46/35.

———————————

25) Sahih-i Buhârî, Kitabu İstitabeti’l-Mürtedin, B. 4, Hds. 11.

Kitabu’l-Enbiya, B. 56, Hds. 144.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Cihad ve’s-Siyer, B. 37, Hds. 105.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Fiten, B. 23, Hds. 4025.

26) Hicr, 15/97.

———————————

27) Hicr, 15/94.

28) Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Cihad, B. 24, Hds. 3126.

Benzer hadis için bkz. Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Cihad, B. 24, Hds. 2516.

İmam Hafız el-Munzirî, Hadislerle İslâm-Terğib ve Terhib, Çev. H. Muhtar Büyükçınar, Vdğ. İst. T.Y. C.1, Sh. 50, Hds. 8, Bezzar ve Beyhakî’den.

———————————

29) Nahl, 16/90.

30) Mümtehine, 60/8.

31) A’râf, 7/29.

32) Hucurât, 49/9.

———————————

1) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-İman, B. 31, Hds. 35.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 59, Hds. 205.

———————————

2) Bkz. Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Hacc, B. 19, Hds. 147.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Menasık, B. 84, Hds. 3074.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Menasık, B. 56, Hds. 1905.

———————————

3)     Taha, 20/112.

———————————

4) İbn Hişam, İslâm Tarihi – Siyer-i İbn Hişam Tercemesi, Çev. Hasan Ege, İst. 1985, C. 1, Sh. 184-185.

İbn Kesir, el-Bidaye ve’n-Nihaye – Büyük İslâm Tarihi, Çev. Mehmet Keskin, İst. 1994, C. 2, Sh. 453. Beyhakî’den.

İbnü’l-Esir, El-Kâmil Fi’t-Tarih – İslâm Tarihi, Çev. M. Beşir Eryarsoy, İst. 1985, C. 2, Sh. 42.

4)     İbn Hişam, A.g.e., C. 1, Sh. 185, Dipnot: 160.

———————————

6) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-İman, B. 31, Hds. 34.

7) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 59, Hds. 208.

8) En’âm, 6/160.

———————————

9) Bakara, 2/261.

10) Rahman, 55/60.

11) Ahmed Davudoğlu, Sahih-i Müslim Tercüme ve Şerhi, İst. 1977, C. 1, Sh. 481.

———————————

12) Sahih-i Buhârî, Kitabu İstitabeti’l-Mürtedin, Hds. 4.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 53, Hds. 189-190.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’z-Zühd, B. 19, Hds. 4242.

Sünen-i Dârimî, Mukaddime, B. 1, Hds. 1.

13) Enfal, 8/38.

14) Bakara, 2/217.

———————————

15) Ahmed Davudoğlu, A.g.e., C. 1, Sh. 452.

16) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 54, Hds. 192.

———————————

17) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Mağazî, B. 12, Hds. 65.

18) Bakara, 2/285.

———————————

19) Kehf, 18/30.

20) Maide, 5/93.

21) Bakara, 2/208.

———————————

1) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Mezalim ve’l-Gasb, B. 3, Hds. 3.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Birri ve’s-Sıla, B. 10, Hds. 32.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Edeb, B. 46, Hds. 4893.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Hudud, B. 3, Hds. 1449-1450.

Kitabu’l-Birri Ve’s-Sılâ, B. 18, Hds. 1992 – B. 19, Hds. 1995.

———————————

2) Hucurat, 49/10.

———————————

3) İbn Hişam, İslâm Tarihi – Siret-i İbn Hişam Tercemesi, Çev. Hasan Ege, İst. 1985, C. 2, Sh. 284-285.

İbn Kesir, El-Bidaye ve’n-Nihaye – Büyük İslâm Tarihi, Çev. Mehmet Keskin, İst. 1994, C. 3, Sh. 461-462.

———————————

5)     Hucurât, 49/13.

———————————

5) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-İman, B. 6, Hds. 6.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 17, Hds.71.

Sünen-i İbn Mace, Mukaddime, B. 9. Hds. 66.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-İman, B. 19, Hds. 4983.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu Sıfatu’l-Kıyame, B. 22, Hds. 2634.

Sünen-i Dârimî, Kitabu’r-Rikak, B. 29, Hds. 2743.

6) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 17, Hds. 72.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-İman, B. 19, Hds. 4984.

7) Bkz. Maide, 5/54.

8) Bkz. Beyyine, 98/8.

9) Bkz. Bakara, 2/165.

———————————

10) Bkz. Âl-i İmrân, 3/31.

11) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Birri ve’s-Sılâ, B. 10, Hds. 32.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Birri ve’s-Sılâ, B. 18, Hds. 1998.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’z-Zühd, B. 23, Hds. 4213.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Edeb, B. 40. Hds. 4282.

———————————

12) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Mezalim ve’l-Gasb, B. 4, Hds. 5.

Kitabu’l-İkrah, B. 7, Hds. 12.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Birri ve’s-Sılâ, B. 16, Hds. 62.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Fiten, B. 58, Hds. 2356.

Sünen-i Dârimî, Kitabu’r-Rikak, B. 40, Hds. 2756.

Taberanî, Mu’cemu’s-Sağir, Çev. İsmail Mutlu, İst. 1997, C. 2, Sh. 68, Hds. 404.

———————————

13) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Birri ve’s-Sılâ, B. 16, Hds. 62.

14) Mâide, 5/2.

15) Hud, 11/113.

16) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 20, Hds. 78.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Fiten, B. 10, Hds. 2263.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-İman, B. 17, Hds. 4975-4976.

———————————

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Fiten, B. 20, Hds. 4013.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Melahim, B. 17, Hds. 4340.

17) Bkz. Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 20, Hds. 80.

18) Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Edeb, B. 57, Hds. 4918.

———————————

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Birri ve’s-Sılâ, B. 18, Hds. 1994.

İmam Buhârî, Edebü’l-Müfred, B. 120, Hds. 239.

19) Hucurat, 49/11-12.

———————————

20) Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Cihad, B. 34, Hds. 2534.

21) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Kefale, B. 2, Hds. 3.

Sahih-i Müslim, Kitabu Fedailu’s-Sahabe, B. 50, Hds. 204-205.

İbn Hişam, A.g.e., C. 2, Sh. 176-178.

———————————

22) Sahih-i Buhârî, Kitabu’n-Nikâh, B. 7, Hds. 10.

Kitabu Menakibi’l-Ensar, B. 49, Hds. 152.

Kitabu’l-Kefale, B. 2, Hbr. 2.

Kitabu’l-Edeb, B. 67, Hds. 108.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Birri ve’s-Sıla, B. 22, Hds. 1998.

Sünen-i Neseî, Kitabu’n-Nikâh, B. 84, Hds. 3372.

İbn Kesir, A.g.e., C. 3, Sh. 339-340. İmam Ahmed İbn Hanbel’den.

23) Şûrâ, 42/38-39.

———————————

24) Sünen-i Neseî, Kitabu’z-Zekat, B. 72, Hds. 2557.

———————————

1) Sahih-i Buhârî, Kitabu’z-Zekat, B. 17, Hds. 27.

Kitabu’l-Ezan, B. 36, Hds. 53.

———————————

Sahih-i Müslim, Kitabu’z-Zekat, B. 30, Hds. 91.

Sünen-i Neseî, Kitabu Adabu’l-Kudat, B. 1, Hds. 5345.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’z-Zühd, B. 41, Hds. 2500.

İmam Malik, Muvatta, Kitabu’ş-Şa’r, Hds. 14.

2) Ahmed Davudoğlu, Sahih-i Müslim Tercüme ve Şerhi, İst. T.Y. C. 5, Sh. 421.

Ayrıca Bkz. Zeynüddin Ahmed b. Ahmed b. Abdu’l-Lâtifi’z-Zebidî, Sahih-i Buhârî Muhtasarı Tecrid-i Sarih Tercemesi ve Şerhi, Çev. Ahmed Naim, Ank. 1980, C. 2, Sh. 617, (Altıncı Baskı).

———————————

3) Bkz. Mâide, 5/44-45 ve 47.

4) Âl-i İmrân, 3/19.

5) Âl-i İmrân, 3/85.

———————————

6) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 5, Hds. 18.

7) Mümtehine, 6/8.

8) Hucurât, 49/9.

9) Aclûnî, Keşfu’l-Hafa, C. 2, Sh. 58, Hds. 1721.

Not: Deylemî, Ebu Nuaym isnadıyla rivayet eder.

İmam Hafız el-Munzirî, Hadislerle İslâm – Terğib ve Terhib, Çev. A. Muhtar Büyükçınar, Vdğ. İst. 1985, C. 4, Sh. 453, Hds. 4. Taberânî, hasen isnad ile rivayet eder.

———————————

10) Sahîh-i Müslim, Kitabu’l-Cennet, B. 16, Hds. 63.

11) Mâide, 5/8.

12) “Ben, cinleri ve insanları yalnızca Bana ibadet etsinler diye yarattım.” Zariyat, 51/56.

———————————

13) Aclûnî, Keşfu’l-Hafa, C. 2, Sh. 126, Hds. 1997.

Not: Asıl adlı kitabta Deylemî’den Hakim, merfuan rivayet eder. İlaveyi Beyhakî rivayet etmiştir.

14) Hud, 11/112-113.

———————————

15) Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Ahkam, B. 4, Hds. 1344.

———————————

16) Sünen-i Tirmizî, Kitabu Sıfatu’l-Kıyame, B. 1, Hds. 2531-2532.

Taberânî, Mu’cemu’s-Sağir, Tercüme ve Şerhi, Çev. İsmail Mutlu, İst. 1997, C. 2, Sh. 205, Hds. 522.

17) Mü’minun, 23/1-2.

18) Ankebut, 29/45.

19) Sünen-i Neseî, Kitabu İşretu’n-Nisâ, B. 1, Hds. 3928.

Taberânî, Mu’cemu’s-Sağir, C. 2, Sh. 196, Hds. 513.

———————————

20) Bkz. Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Ezan, B. 30, Hds. 42.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Mesacid, B. 49, Hds. 272.

21) Sünen-i Tirmizî, Kitabu Tefsiru’l-Kur’ân, B. 10, Hds. 3289.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Mesacid, B. 19, Hds. 802.

———————————

22) Sünen-i Tirmizî, Kitabu’s-Salat, B. 165, Hds. 223.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’s-Salat, B. 49, Hds. 561.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Mesacid, B. 14, Hds. 779-781.

Sünen-i Dârimî, Kitabu’s-Salat, B. 133, Hds. 1429.

23) Bkz. Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-İman, B. 6, Hds. 6.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 17, Hds. 71.

24) Bkz. Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’s-Sünnet, B. 3, Hds. 4599.

25) Bkz. Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Birri ve’s-Sılâ, B. 12, Hds. 37.

Sünen-i Dârimî, Kitabu’r-Rikak, B. 44, Hds. 2760.

İmam Malik, Muvatta, Kitabu’ş-Şa’r, Hds. 13.

———————————

26) İmam Suyutî, Camiu’s-Sağir Muhtasarı, Tercüme ve Şerhi, Çev. İsmail Mutlu, Vdğ. İst. 1996, C. 1, Sh. 347, Hds. 723 (1245).

Taberânî’nin Kebir’inden.

27) “İmam Malik’e göre, müslümanların Allah için birbirlerini sevmesi ve Allah için birbirlerine buğz etmeleri farzdır.”

Ahmed Davudoğlu, A.g.e. C. 5, Sh. 425.

———————————

28) Nur, 24/30.

29) Ahzab, 33/35.

30) Sahih-i Buhârî, Kitabu Muharribin Min Ehl-i Küfri ve’r-Riddeti, B. 4, Hds. 6.

Kitabu’r-Rikak, B. 23, Hds. 61.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’z-Zühd, B. 47, Hds. 2520.

Taberânî, Mu’cemu’s-Sağir, C. 2, Sh. 202, Hds. 519.

———————————

31) Rahman, 55/46.

32) Naziat, 79/40-41.

———————————

33) Bakara, 2/274.

34) İbn Kesir, Hadislerle Kur’ân-ı Kerim Tefsiri, Çev. Dr. Bekir Karlığa – Dr. Bedrettin Çetiner, İst. 1984, C. 3, Sh. 1062-1063.

Abdulfettah el-Kadî, Esbab-ı Nüzûl, Çev. Doç. Dr. Salih Akdemir, Ank. 1986, Sh. 60.

35) Bakara, 2/271.

———————————

36) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-İlm, B. 16, Hds. 15.

Sahih-i Müslim, Kitabu Salati’l-Müsafirine, B. 47, Hds. 266.

37) Sünen-i Neseî, Kitabu Kıyamu’l-Leyl, B. 7, Hds. 1615.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu Sıfatu’l-Cennet, B. 24, Hds. 2696.

38) Bkz. Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Cihad, B. 24, Hds. 3126.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Cihad, B. 24, Hds. 2516.

İmam Hafız el-Munzirî, Hadislerle İslâm – Terğib ve Terhib, C. 1, Sh. 50, Hds. 8. Bezzar ve Beyhakî’den.

———————————

39) Ahmed İbn Hanbel, Kitabu’z-Zühd, Çev. Mehmed Emin İhsanoğlu, İst. 1993, C. 1, Sh. 25, Hds. 54.

İmam Hafız el-Munzirî, A.g.e. C. 4, Sh. 17, Hds. 17. Ebu Avane ile İbn Hıbban, “Sahih”lerinde rivayet etmişlerdir.

İmam Muhammed b. Muhammed b. Süleyman er-Rûdânî, Cemu’l-Fevaid – Büyük Hadis Külliyatı, Çev. Naim Erdoğan, İst. T.Y. C. 5, Sh. 234, Hds. 9213. Ahmed İbn Hanbel, Müsned, C. 1, Sh. 172, 180, 187’den.

40) İmam Buhârî, Halku Efali’l-İbad , Hadis-i Şerifler Işığında İlâhî Kelâmın Müdafası, Çev. Yusuf Özbek, İst. 1992, Sh. 89, Hds. 281.

———————————

41) Sünen-i Tirmizî, Kitabu’d-Daavat, B. 4, Hds. 3597.

42) İmam Suyutî, Camiu’s-Sağir Muhtasarı, C. 3, Sh. 354, Hds. 3640 (8674). Hakim, Müstedrek’den.

43) Sünen-i Tirmizî, Kitabu Fedailu’l-Cihad, B. 12, Hds. 1690.

İmam Suyutî, A.g.e. C.2, Sh. 267, Hds. 1874 (3493). Hakim, Müstedrek’den. C. 2, Sh. 272, Hds. 1890 (3518). Taberânî, Kebir’den.

44) Sünen-i Tirmizî, Kitabu Fedailu’l-Cihad, B. 25, Hds. 1720.

———————————

45) Bkz. Yûnus, 10/62-64.

———————————

1) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Cenaiz, B. 85, Hds. 120.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Cenaiz, B. 20, Hds. 60.

———————————

Sünen-i Nesehi, Kitabu’l-Cenaiz, B. 50, Hds. 1933.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Cenaiz, B. 63, Hds. 1064.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Cenaiz, B. 20, Hds. 1491-1492.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Cenaiz, B. 74-76, Hds. 3233.

2) Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Cenaiz, B. 50, Hds. 1934.

———————————

3) Ahmed Davudoğlu, Sahih-i Müslim Tercüme ve Şerhi, İst. T.Y. C. 5, Sh. 198.

Ez-Zebidî, Sahih-i Buhârî Muhtasarı Tecrîd-i Sarîh Tercemesi ve Şerhi, Çev. Kamil Miras, Ank. 1981, C. 4, Sh. 567.

Not: Hakim:

—    Bu hadis, Buhârî ile Müslim’in şartları üzerine sahihdir, ama onlar onu, bu lafızlarla tahric etmemişlerdir, demiştir.

———————————

4) Bkz. Mâide, 5/8.

———————————

5) Sünen-i Tirmizî, Kitabu Tefsiru’l-Kur’ân, B. 16, Hds. 3332.

Not: Bazı ilim adamlarından, bu ayetin tefsiri hakkında şöyle rivayet edilmiştir:

“Elbette bunda, mütevessimler için gerçekten ayetler vardır.” Yani firaset sahibi kişiler için…”

Ayrıca bkz. Kaf, 50/8.

6) İmam Ahmed İbn Hanbel, el-Müsned, C.1, Sh. 379.

Abdurrahman el-Benna, Fethu’l-Rabbanî, C. 22, Sh. 170.

Not: Bu mevkuf hadisi, Bezzar ve Taberânî de “Kebir”de rivayet etmişlerdir. İbnu Hacer el-Heysemî, ravîlerinin sika (güvenilir) kimseler olduğunu beyan eder.

———————————

7) Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Fiten, B. 7, Hds. 2255.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Fiten, B. 8, Hds. 3950.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Fiten, B. 1, Hds. 4253.

8) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Menakıb, B. 28, Hds. 142.

Kitabu’t-Tevhid, B. 29, Hds. 86,

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 71, Hds. 247.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Fiten, B. 25, Hds. 2287.

Sünen-i İbn Mace, Mukaddime, B. 1, Hds. 6.

———————————

9) Bkz. Ahmed İbn Hanbel, El-Müsned, C.2, Sh. 177 (Abdullah b. Amr, r.a.’dan)

10) Bkz. Kasas, 28/5-6.

11) Bkz. Şura, 42/36-39.

12) Bkz. Mâide, 5/54. Beyyine, 98/8.

13) Bkz. Beyyine, 98/7.

———————————

14) Çünkü Âlemlerin Rabbi Allah şöyle buyurmuştu:

“Bugün size dininizi kemâle erdirdim, üzerinizdeki nimetimi tamamladım ve size din olarak İslâm’ı seçip beğendim.” Mâide, 5/3.

15) Bkz. Nahl, 16/120.

16) Bkz. Saffat, 37/93.

17) Bakara, 2/131-132.

18) “Bugün inkâra sapanlar, sizin dininizden (dininizi yıkmaktan) umut kesmişlerdir. Artık onlardan korkmayın, Ben’den korkun.” Mâide, 5/3.

“Ey Peygamber, Allah’dan sakın, kâfirlere ve münafıklara itaat etme. Şübhesiz Allah, bilendir, hüküm ve hikmet sahibidir.

Sana Rabbinden vahyedilene uy! Şübhesiz Allah, yaptıklarınızdan haberdardır.” Ahzab, 33/1-2.

———————————

19) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Cenaiz, B. 85, Hds. 121.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Cenaiz, B. 50, Hds. 1935.

20) İmam Hafız el-Munzirî, Hadislerle İslâm – Terğib ve Terhib, Çev. A. Muhtar Büyükçınar, Vdğ. İst.1986, C. 7, Sh. 27, Hds. 5. Ebu Ya’lâ ve İbn Hıbban’dan.

İmam Muhammed b. Muhammed b. Süleyman er-Rûdânî, Cemu’l-Fevaid – Büyük Hadis Külliyatı, Çev. Naim Erdoğan, İst. T.Y. C.1, Sh. 392, Hds. 2625. Ahmed İbn Hanbel, El-Müsned, C. 3, Sh. 242’den.

21) Er-Rûdânî, A.g.e. C.1, Sh. 392, Hds. 2624. Ahmed İbn Hanbel, El-Müsned, C. 2, Sh. 384’den.

İmam Hafız el-Munzirî, A.g.e. C.7, Sh. 27, Hds. 6.

22) Ra’d, 13/31. Zümer, 39/20.

———————————

23- Rum, 30/6.

24) Yûnus, 10/3.

———————————

25) Sebe’, 34/23.

26) Taha, 20/109.

27) Bkz. Fecr, 89/27-30.

———————————

28) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Cenaiz, B. 19, Hds. 59.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Cenaiz, B. 40-41, Hds. 3170.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Cenaiz, B. 19, Hds. 1489.

29) Bkz. Nisa, 4/48 ve 116.

30) Bkz. En’âm, 6/88. Zümer, 39/65.

31) Âl-i İmrân, 3/102.

32) Bkz. En’âm, 6/162-163.

———————————

33) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Cenaiz, B. 18, Hds. 58.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Cenaiz, B. 39, Hds. 1034.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Cenaiz, B. 78, Hds. 1993.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Cenaiz, B. 19, Hds. 1488.

34) Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Cenaiz, B. 38-39, Hds. 3166.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Cenaiz, B. 39, Hds. 1033.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Cenaiz, B. 19, Hds. 1490.

———————————

1) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 23, Hds. 95.

Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-İman, B. 42 (Bab başlığında)

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Birri ve’s-Sılâ, B. 17, Hds. 1990.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Bey’at, B. 31, Hds. 4179-4182.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Edeb, B. 67, Hds. 4944.

Sünen-i Dârimî, Kitabu’r-Rikak, B. 41, Hds. 2757.

Muhammed b. İdris eş-Şafiî, Er-Risâle, Çev. Prof. Dr. Abdulkadir Şener – Prof. Dr. İbrahim Çalışkan, Ank. 1996, Sh. 31, Md. 172.

2) Taberânî, Mu’cemu’s-Sağir, Tercüme ve Şerhi, Çev. İsmail Mutlu, İst. 1997, C.2, Sh. 323, Hds. 625.

———————————

3) Seyyid Şerif Cürcânî, Kitabu’t-Ta’rîfat – Arabça-Türkçe Terimler Sözlüğü, Çev. Arif Erkan, İst. 1997, Sh. 238.

———————————

4) Bkz. Zariyat, 51/56.

5) Bkz. Nahl, 16/36.

6) A’raf, 7/62.

7) A’raf, 7/68.

———————————

8) Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Menasik, B. 57, Hds. 3015.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu Tefsiru’l-Kur’ân, B. 3, Hds. 3157.

Sünen-i Neseî, Kitabu Menasiku’l-Hacc, B. 203, Hds. 3003.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Menasik, B. 68, Hds. 1949.

9) Ahmed Davudoğlu, Sahih-i Müslim Tercüme ve Şerhi, İst. 1977, C.1, Sh. 300.

———————————

10) Ankebut, 29/2.

11) Yasin, 36/60-61.

12) Taha, 20/98.

———————————

13) Mü’minun, 23/52.

14) Zümer, 29/2-3.

———————————

15) Beyyine, 98/5.

16) Enbiya, 21/25.

17) Bkz. Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Cihad ve’s-Siyer, B. 46, Hds. 71.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 10, Hds. 49.

———————————

18) Hucurât, 49/16.

19) Saff, 61/9, Fetih, 48/28.

20) Bkz. A’râf, 7/54

21) Bkz. Yûsuf, 12/40 ve 67. En’âm, 6/57 ve 62.

22) Bkz. Kehf, 18/26.

23) Ra’d, 13/3.

———————————

24) Hicr, 15/9.

25) En’âm, 6/38.

26) Bakara, 2/1-2.

———————————

27) İbrahim, 14/1.

28) Nahl, 16/89.

29) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Hacc, B. 19, Hds. 147.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Menasık, B. 84, Hds. 3074.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Menasik, B. 56, Hds. 1905.

———————————

30) Sahih-i Müslim, Kitabu Fedailu’s-Sahabe, B. 4, Hds. 36-37.

Sünen-i Dârimî, Kitabu Fedailu’l-Kur’ân, B. 1, Hds. 3319.

İmam Suyutî, Camiu’s-Sağir Muhtasarı, Tercüme ve Şerhi, Çev. İsmail Mutlu, Vdğ. İst. 1996, C.1, Sh. 433, Hds. 933 (1608). Ahmed İbn Hanbel, El-Müsned, C.3, Sh. 14’den.

31) Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Menakıb, B. 90, Hds. 4038.

İmam Suyutî, A.g.e. C.2, Sh. 78, Hds. 1446 (2631). Ahmed İbn Hanbel, El-Müsned, C. 3, Sh. 14,17,26 ve C.5, Sh. 182’den.

Taberânî, Mu’cemu’s-Sağir, Tercüme ve Şerhi, Çev. İsmail Mutlu, İst. 1997, C. 2, Sh. 343-344, Hds. 252.

32) Bkz. Bakara, 2/256.

33) Âl-i İmrân, 3/103.

34) Bkz. Muhammed, 47/24.

———————————

35) Bkz. Ahzab, 33/21.

36) Nisa, 4/80.

37) Bkz. Ahzab, 33/6.

38) Bkz. Âl-i İmrân, 3/31-32.

39) Bkz. Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-İman, B. 7, Hds. 7-8.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 16, Hds. 69-70.

———————————

40) Bkz. Tevbe, 9/24.

41) Bkz. Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-İman, B. 8, Hds. 9.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 15, Hds. 68.

42) İmam Malik, Muvatta’, Kitabu’l-Kader, Hds. 3.

İmam Hafız el-Munzirî, Hadislerle İslâm – Terğib ve Terhib, Çev. A. Muhtar Büyükçınar, Vdğ. İst. T.Y. C.1, Sh. 99, Hds. 6. Hakim, İbn Abbas (r.a.)’dan.

El-Hafız Şihabuddin Ahmed b. Ali İbnu Hacer el-Askalânî, Terğib ve Terhib, Çev. Abdulvehhab Öztürk, İst. 1982, Sh. 27, Hds. 16.

İbn Hişam, İslâm Tarihi – Siret-i İbn Hişam Tercemesi, Çev. Hasan Ege, İst. 1985. C. 4, Sh. 346.

43) Sahih-i Buhârî, Kitabu’n-Nikâh, B. 1, Hds. 1.

Sahih-i Müslim, Kitabu’n-Nikâh, B, 1, Hds. 5.

Sünen-i Neseî, Kitabu’n-Nikâh, B. 4, Hds. 3203.

———————————

44) Nisa, 4/59.

45) Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Melahim, B. 17, Hds. 4344.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Fiten, B. 12, Hds. 2265.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Bey’at, B. 37, Hds. 4191.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Fiten, B. 20, Hds. 4011-4012.

Taberânî, Mu’cemu’s-Sağir, C.1, Sh. 164, Hds. 100.

———————————

46) Bkz. Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Hacc, B. 51, Hds. 311.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Cihad, B. 28, Hds. 1758.

47) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 20, Hds. 78.

———————————

48) Bkz. Hucurât, 49/10.

49) Bkz. Hucurât, 49/13.

50) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Buyu’, B. 68 (Bab başlığında)

———————————

İmam Ahmed İbn Hanbel, El-Müsned, C.3, Sh. 418-419 ve C.4, Sh. 259 (senedi ile)

Şu hadis-i şerifi buraya kaydetmek faideli olur kanaatindeyiz.

Ebu Hüreyre (r.a.)’dan.

Rasulullah (s.a.s.) şöyle buyurdu:

“Müslümanın, müslüman üzerindeki hakkı altıdır.”

(Kendisine:)

— Nedir onlar ya Rasulallah? denilmiş.

(Rasulullah, s.a.s.):

“Ona rastladığın zaman selâm ver.

Seni çağırırsa icabet et.

Senden nasihat dilerse, ona nasihat et.

Aksırır da Allah’a hamd ederse, ona teşmit et.

Hastalanırsa, onu dolaş ziyaret et.

Öldüğü vakit de, arkasından git!” buyurmuş.

Sahih-i Müslim, Kitabu’s-Selâm, B. 3, Hds. 5.

İmam Buhârî, Edebu’l-Müfred, B. 416, Hds. 925.

51) Tevbe, 9/91.

52) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Buyu’, B. 68, Hbr. 106.

———————————

53) Sahih-i Buhârî, Kitabul-İman, B. 44, Hbr. 50-51.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 23, Hbr. 97-98.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Birri ve’s-Sıla, B. 17, Hbr. 1991.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Bey’at, B. 16, Hbr. 4157.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Edeb, B. 67, Hbr. 4945.

Eş-Şafiî, A.g.e. Sh. 30, Md. 171.

54) Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Bey’at, B. 17, Hds. 4159 ve 4158.

———————————

55) Ahmed Davudoğlu, A.g.e. C.1, Sh. 303, 2. Baskı.

56) Bkz. Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-İman, B. 6, Hds. 6.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 17, Hds. 71.

———————————

1) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Mağazî, B. 40, Hds. 231.

Kitabu’l-Cihad, ve’s-Siyer, B. 101, Hds. 152.

Kitabu Fedailu Ashabu’n-Nebî, B. 9, Hds. 49.

Sahih-i Müslim, Kitabu Fedailu’s-Sahabe, B. 4, Hds. 34.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-İlm, B. 10, Hds. 3661 (Son cümle).

———————————

2) İbn Hişam, İslâm Tarihi – Siret-i İbn Hişam Tercemesi, Çev. Hasan Ege, İst. 1985, C. 3, Sh. 461-462.

İmam Muhammed b. Muhammed b. Süleyman Er-Rûdânî, Cemu’l-Fevaid – Büyük Hadis Külliyatı, Çev. Naim Erdoğan, İst. T.Y. C. 3, Sh. 347, Hds. 6623. Ahmed İbn Hanbel, El-Müsned, C. 5, Sh. 353-354’den.

———————————

3) Bkz. İbn Hişam, A.g.e. C. 3, Sh. 462.

İbn Kesir, El-Bidaye ve’n-Nihaye – Büyük İslâm Tarihi, Çev. Mehmet Keskin, İst. 1994, C. 4, Sh. 322.

İbnü’l-Esir, El-Kâmil Fi’t-Tarih Tercümesi – İslâm Tarihi, Çev. M. Beşir Eryorsoy, İst. 1985, C. 2, Sh. 206.

Haberin bir değerlendirmesi için bkz. Aliyyu’l-Karî, Zayıf Hadisleri Öğrenme Metodu, Çev. Ahmed Serdaroğlu, İst. 1986, Sh. 63.

———————————

4) Sahih-i Müslim, Kitabu Fedailu’s-Sahabe, B. 4, Hds. 33.

Taberânî, Mu’cemu’s-Sağir, Tercüme ve Şerhi, Çev. İsmail Mutlu, İst. 1997, C. 2, Sh. 230, Hds. 543.

———————————

5)Bkz. Zariyat, 51/56.

———————————

6)     Ahmed Davudoğlu, Sahih-i Müslim Tercüme ve Şerhi, İst. 1983, C. 8, Sh. 453 ve C. 10, Sh. 251.

———————————

7)     Bkz. Ahzab, 33/21.

———————————

8) Bkz. Bakara, 2/193, Enfal, 8/39.

9) Bkz. Âl-i İmrân, 3/64.

———————————

10) Bkz. Yûsuf, 12/40 ve 67, En’âm, 6/57 ve 62.

11) Bkz. Kehf, 18/26.

12) Tâhâ, 20/41-44.

13) Nazi’at, 79/17-19.

———————————

14) A’râf, 7/158. Ayrıca Bkz. Nisâ, 4/79, Sebe’, 34/28.

———————————

15) Bakara, 2/256.

16) Bkz. Âl-i İmrân, 3/19 ve 85.

———————————

17) Tevbe, 9/29.

18) Bkz. Lokman, 31/13.

———————————

19) Er-Rûdânî, A.g.e. C. 3, Sh. 258, Hds. 6395. Ahmed İbn Hanbel, El-Müsned, C. 4, Sh. 63’den.

20) Sahih-i Buhârî, Kitabu’t-Tefsir, B. 56, Hds. 74.

Taberî, Milletler ve Hükümdarlar Tarihi, Çev. Zakir Kadirî Ugan – Ahmet Temir, İst. 1992, C. 5, Sh. 587.

Ebu Ubeyd, Kitabu’l-Emvâl, Çev. Cemaleddin Saylık, İst. 1981, Sh. 40.

———————————

21) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-İman, B. 16, Hds. 18.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 8, Hds. 32.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-İman, B. 2, Hds. 2735.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-İman, B. 15, Hds. 4970

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Fiten, B. 1, Hds. 3927-3928.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Cihad, B. 95, Hds. 2641.

Sünen-i Dârimî, Kitabu’s-Siyer, B. 10, Hds. 2450.

———————————

22) Bkz. Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Cihad, B. 17, Hds. 2504.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Cihad, B. 1, Hds. 3082.

Sünen-i Dârîmî, Kitabu’l-Cihad, B. 38, Hds. 2436.

23) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Mağazî, B. 62, Hds. 345.

Sahih-i Müslim, Kitabu’z-Zekat, B. 6, Hds. 31.

———————————

24) Zümer, 39/65.

25) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Cihad ve’s-Siyer, B. 2, Hds. 3.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Cihad, B. 82, Hds. 2612.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Cihad, B. 38, Hds. 2858.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’s-Siyer, B. 47, Hds. 1666.

İmam Azam, Müsned, Kitabu’l-Cihad ve’s-Siyer, Hds. 316/2.

Sünen-i Dârîmî, Kitabu’s-Siyer, B. 8, Hds. 2447.

———————————

26) Müddessir, 74/1-2.

27) “Ey Peygamber, Allah’dan sakın, kâfirlere ve münafıklara itaat etme! Şübhesiz Allah, bilendir, hüküm ve hikmet sahibidir.

Sana Rabbinden vahyedilene uy! Şübhesiz Allah, yaptıklarınızdan haberdardır.

Allah’a tevekkül et, vekil olarak Allah yeter.” Ahzab, 33/1-3.

———————————

28) Ebu’d-Derda (r.a.)’dan.

Rasulullah (s.a.s.) şöyle buyurdu:

“Muhakkak âlimler, Peygamberlerin varisleridir.”

Sünen-i İbn Mace, Mukaddime, B. 17, Hds. 223.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-İlm, B. 19, Hds. 2822.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-İlm, B. 1, Hds. 3641.

Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-İlm, B. 11 (Bölüm Başlığında).

———————————

29) Zariyat, 51/55.

30) Zariyat, 51/51.

31) Nahl, 16/125.

———————————

32) Fussilet, 41/33-35.

33) Bkz. Âl-i İmrân, 3/102-103.

34) Âl-i İmrân, 3/104-015.

———————————

35) A’râf, 7/164.

36) “Kim bir nefsi, bir başka nefse ya da yeryüzündeki bir fesada karşılık olmaksızın (haksız yere): öldürürse, sanki bütün insanları öldürmüş gibi olur. Kim de onu (öldürülmesine engel olarak) diriltirse, bütün insanları diriltmiş gibi olur.” Mâide, 5/32.

———————————

1) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-İman, B. 17, Hds. 19.

Kitabu’l-Hacc, B. 4, Hds. 5.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 36, Hds. 135.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu Fedâili’l-Cihad, B. 22, Hds. 1709.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Cihad, B. 17, Hds. 3115-3116.

Kitabu Menasiku’l-Hacc, B. 4, Hds. 2614.

Kitabu’l-İman, B. 1, Hds. 4952-4953.

Sünen-i Dârimî, Kitabu’l-Cihad, B. 4, Hd. 2393.

———————————

2) Fecr, 89/29-30.

3) Sünen-i Dârimî, Kitabu’r-Rikak, B. 28, Hds. 2742.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-İman, B. 1, Hds. 4953.

———————————

4) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Cihad ve’s-Siyer, B. 13, Hds. 23.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 41, Hds. 144.

———————————

5) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Cihad ve’s-Siyer, B. 46, Hds. 71.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 10, Hds. 49-50.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’z-Zühd, B. 35, Hds. 4296.

6) Fetih, 48/8-9.

7) Fetih, 48/13.

8) Bkz. Fussilet, 41/33.

———————————

9) Bkz. Mülk, 67/2.

10) Bkz. Zariyat, 51/56.

11) Nisa, 4/36.

12) Nisa, 4/136.

13) İmam Muhammed b. Muhammed b. Süleyman er-Rûdânî, Cemu’l-Fevaid-Büyük Hadis Külliyatı, Çev. Naim Erdoğan, İst. T.Y. C. 1, Sh. 39, Hds. 111. Ahmed İbn Hanbel, El-Müsned, C.2, Sh. 359, ceyd İsnadla.

İmam Suyutî, Camiu’s-Sağir Muhtasarı, Tercüme ve Şerhi, Çev. İsmail Mutlu, Vdğ. İst. 1996, C. 2, Sh. 288, Hds. 1915 (3581).

———————————

14) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Cihad ve’s-Siyer, B. 1, Hds. 4.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 29, Hds. 110.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu Fedaili’l-Cihad, B. 1, Hds. 1669.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Cihad, B. 17, Hds. 3114.

15) İmam Hafız el-Munzirî, Hadislerle İslâm – Terğib ve Terhib, Çev. A. Muhtar Büyükçınar, Vdğ. İst. 1985, C. 3, Sh. 246, Hds. 6. Taberanî, Hasen isnad ile.

İbn Hacer el-Askalanî, Terğib ve Terhib, Çev. Abdulvehhab Öztürk, İst. 1982, Sh. 304, Hds. 467.

16) Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Fiten, B. 20, Hds. 4005.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Fiten, B. 8, Hds. 2257.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Melahim, B. 17, Hds. 4338.

———————————

17) Nisa, 4/75-76.

18) Âl-i İmrân, 3/142.

19) Muhammed, 47/7.

20) Hacc, 22/40.

21) Rum, 30/47.

———————————

22) Âl-i İmrân, 3/96-97.

23) Bkz. Sahih-i Buhârî, Kitabu’s-Salat, B. 56, Hds. 84.

———————————

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Mesacid, Hds. 3.

24) Sahih-i Buhârî, Ebvabu’l-Umre, B. 1, Hds. 1.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Hacc, B. 79, Hds. 437.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Menasık, B. 3, Hds. 2888.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Hacc, B. 2, Hds. 807.

Sünen-i Neseî, Kitabu Menasiku’l-Hacc, B. 3, Hds. 2612-2613.

İmam Malik, Muvatta’, Kitabu’l-Hacc, Hds. 65.

25) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Hacc, B. 4, Hds. 7.

———————————

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Hacc, B. 79, Hds. 438.

Sünen-i Neseî, Kitabu Menasiku’l-Hacc, B. 4, Hds. 2617.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Hacc, B. 2, Hds. 808.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Menasık, B. 3, Hds. 2889.

26) Bakara, 2/197.

27) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 54, Hds. 192.

28) Sünen-i Neseî, Kitabu Menasiku’l-Hacc, B. 6, Hds. 2620.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Hacc, B. 2, Hds. 807.

———————————

29) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Hacc, B. 4, Hds. 6.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Menasık, B. 8, Hds. 2901. İbn Mace’de şu ziyade yer alır: “Çarpışmasız cihad: Hacc ve Umre.”

Sünen-i Neseî, Kitabu Menasiku’l-Hacc, B. 4, Hds. 2618.

30) Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Menasık, B. 8, Hds. 2902.

Sünen-i Neseî, Kitabu Menasiku’l-Hacc, B. 4, Hds. 2616.

———————————

31) Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Menasık, B. 5, Hds. 2893.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Cihad, B. 13, Hds. 3107.

Kitabu Menasiku’l-Hacc, B. 4, Hds. 2615.

32) Hacc, 22/27-28.

———————————

1) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Cihad ve’s-Siyer, B. 155, Hds. 228.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Cihad ve’s-Siyer, B. 6, Hds. 20.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Cihad, B. 89, Hds. 2631.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu Fedaili’l-Cihad, B. 23, Hds. 1710.

———————————

Sünen-i Dârimî, Kitabu’s-Siyer, B. 6, Hds. 2445.

Taberanî, Mu’cemu’s-Sağir, Tercüme ve Şerhi, Çev. İsmail Mutlu, İst. 1997, C. 2, Sh. 230, Hds. 543.

———————————

2) “Andolsun, Biz elçilerimizi, apaçık belgelerle gönderdik ve insanlar adaleti ayakta tutsunlar diye, onlarla birlikte Kitab’ı ve Mizanı indirdik. Ve kendisinde çetin bir sertlik ve insanlık için (çeşitli) yararlar bulunan demiri de indirdik. Öyle ki Allah, kendisine ve elçilerine gayb ile (görmedikleri hâlde) kimlerin yardım edeceğini bilsin (ortaya çıkarsın). Şübhesiz Allah, büyük kuvvet sahibidir, üstün olandır.” Hadid, 57/25.

———————————

3) Ahmed Davudoğlu, Sahih-i Müslim Tercüme ve Şerhi, İst. 1983, C. 8, Sh. 468 (4914) vd.

Sünen-i Ebu Davud Tercüme ve Şerhi, Hzr. Necati Yeniel, Vdğ. İst. 1990, C.10, Sh.155-156 (Aynî, Umdetu’l-Karî, C.14, Sh.278’den)

4) Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Cihad, B. 90, Hds. 2632.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’d-Daavat (Çeşitli Hadisler), B.8, Hds.3816

Sünen-i Dârimî, Kitabu’l-Cihad, B. 7, Hds. 2446.

———————————

5) Enfâl, 8/45-47.

6) Hucurât, 49/15.

———————————

7) Tevbe, 9/119.

8) Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Cihad, B. 17, Hds. 2504.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Cihad, B. 1, Hds. 3082.

Sünen-i Dârimî, Kitabu’l-Cihad, B. 38, Hds. 2436.

9) Bkz. Bakara, 2/195. Enfâl, 8/39.

10) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 47, Hds. 158.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Cihad, B. 17, Hds. 2502.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Cihad, B. 2, Hds. 3083.

———————————

11) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Cihad ve’s-Siyer, B. 5, Hds. 12.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 30, Hds. 114-115.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu Fedaili’l-Cihad, B. 17, Hds. 1701.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Cihad, B. 2, Hds. 2755-2757.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Cihad, B. 11, Hds. 3104.

Sünen-i Dârimî, Kitabu’l-Cihad, B. 9, Hds. 2403.

12) Saff, 61/10-12.

13) Enâfl, 8/15-16.

———————————

14) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Vesaya, B. 24, Hds. 29.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 38, Hds. 145.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Vesaya, B. 10, Hds. 2874.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Vesaya, B. 12, Hds. 3654.

15) Bakara, 2/250.

———————————

16) Sünen-i Tirmizî, Kitabu Fedaili’l-Cihad, B. 2, Hds. 1671.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Cihad, B. 7, Hds. 2767.

Sünen-i Dârimî, Kitabu’l-Cihad, B. 33, Hds. 2430.

17) Ebu Reyhane (r.a.)’dan.

Rasulullah (s.a.s.) ile beraber bir savaştaymış. Derken bir gece şöyle buyururken işitmiş:

“(Cehennem) ateşi, Allah’ın yolunda uykusuz kalan göze haram kılınmıştır. (Cehennem) ateşi, Allah’ın korkusundan yaş boşanan göze de haram kılınmıştır.” (Ebu Reyhane) demiş ki:

— O, üçüncüsünü de buyurmuştu amma ben, onu unuttum.

Ebu Şureyh, sözüne şöyle devam etti:

— Ben, bir kimseden bu (üçüncüsünün) şöyle olduğunu işittim:

“(Cehennem) ateşi, Allah’ın (bakılmasını) yasak kıldığı şeyden sakınılan göze –veya Allah Azze ve Celle yolunda çıkarılan göze– haram kılmıştır.”

Sünen-i Dârimî Kitabu’l-Cihad, B. 11, Hds. 2405.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Cihad, B. 10, Hds. 3103 (Birincisi).

———————————

1) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Mağazî, B. 55, Hds. 311-312.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 20, Hds. 83-84.

———————————

2) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Cihad ve’s-Siyer, B. 1, Hds. 2.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 20, Hds. 85-86.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Cihad, B. 2, Hds. 2480.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’s-Siyer, B. 32, Hds. 1638.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Bey’at, B. 15, Hds. 4153.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Kefare, B. 12, Hds. 2116.

Kitabu’l-Cihad, B. 9, Hds. 2773.

Sünen-i Dârimî, Kitabu’s-Siyer, B. 49, Hds. 2515.

———————————

3) Bkz. Ahmed İbn Hanbel, El-Müsned, C.2, Sh. 177 (Abdullah İbn Amr, r.a.’dan)

4) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 13, Hds. 58.

Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Ahkam, B. 4, Hds. 7.

Kitabu’l-Fiten, B. 2, Hds. 5.

———————————

5) Sünen-i Neseî, Kitabu’z-Zekat, B. 73, Hds. 2558.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Hudud, B. 2, Hds. 2536 (Son cümle)

———————————

6) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-İman, B. 1, Hds. 1.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B, 5, Hds. 19-21.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-İman, B. 13, Hds. 4968.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-İman, B. 3, Hds. 2736.

Taberânî, Mu’cemü’s-Sağir Tercüme ve Şerhi, Çev. İsmail Mutlu, İst. 1997, C. 2, Sh. 226, Hds. 538.

7)     Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Bey’at, B. 15, Hds. 4151.

———————————

8) Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Cihad, B. 2, Hds. 2479.

Sünen-i Dârimî, Kitabu’s-Siyer, B. 70, Hds. 2516.

9)Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Bey’at, B. 15, Hds. 4156.

———————————

10) Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Kaseme, B. 25, Hds. 4753.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’s-Siyer, B. 41, Hds. 1654.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Cihad –Secdeye Sığınan Bir Kimseyi Öldürmek Yasaktır Babı– Hds. 2645.

11) Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Hudud, B. 2, Hds. 2536.

Sünen-i Neseî, Kitabu’z-Zekat, B. 73, Hds. 2558.

———————————

12) Nisa, 4/97.

13) Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Cihad, B. 33, Hds. 2532.

14) Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Cihad, B. 16, Hds. 3113.

15) Sünen-i Dârimî, Kitabu’l-Cihad, B. 7, Hds. 2401.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu Fedailu’l-Cihad, B. 17, Hds. 1702.

———————————

1) Sahih-i Buhârî, Kitabu’r-Rikak, B. 26, Hds. 71.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 14, Hds. 64-66.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-İman, B. 9, Hds. 4963.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Cihad, B. 2, Hds. 2481.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Fiten, B. 2, Hds. 2934.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-İman, B. 12, Hds. 2762-2763 (ilk cümle)

Sünen-i Dârimî, Kitabu’r-Rikak, B. 4, Hds. 2715 (İlk cümle)

Taberânî, Mu’cemu’s-Sağir, Tercüme ve Şerhi, Çev. İsmail Mutlu, İst. 1996, C. 1, Sh. 429, Hds. 320.

———————————

2) Sünen-i Neseî, Kitabu’l-Bey’at, B. 12, Hds. 4148.

Kitabu’z-Zekat, B. 49, Hds. 2516.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Vitr, B. 12, Hds. 1449.

Sünen-i Dârimî, Kitabu’s-Salat, B. 135, Hds. 1431.

3) Nisa, 4/31.

4) Bkz. Lokman, 31/13.

———————————

5) Sahih-i Buhârî, Kitabu’t-Tevhid, B. 41, Hds. 146.

Kitabu’t-Tefsir, B. 4, Hds. 4.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 37, Hds. 141-142.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu Tefsiru’l-Kur’ân, B. 26, Hds. 3394-3396.

6) Bkz. Nisa, 4/48 ve 116.

7) Bkz. A’râf, 7/172-173.

8) Bkz. Tevbe, 9/31.

9) Bkz. Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Vesaya, B. 24, Hds. 29.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İman, B. 38, Hds. 145.

10) Bu konuda şu iki esere bkz.

İmam Zehebî, İslâm Şeriatinde Büyük Günahlar (Kitabu’l-Kebâir), Çev. Sıdkı Gülle, İst. 1986.

İbn Hacer el-Heytemî, İslâm’da Helâller ve Haramlar –Büyük Günahlar– (Ez-Zevacir An iktirafi’l-Kebâir), Çev. Ahmed Serdaroğlu – Lütfi Şentürk, İst. 1986, 2 Cilt.

———————————

11) Sünen-i Tirmizî, Kitabu Sıfatu’l-Cenne, B. 4, Hds. 2650.

12) Sahih-i Müslim, Kitabu’l-Fiten, B. 26, Hds. 130.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Fiten, B. 28, Hds. 2297.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Fiten, B. 14, Hds. 3985.

———————————

13) İmam Suyuti, Camiu’s-Sağir Muhtasarı, Tercüme ve Şerhi, Çev. İsmail Mutlu, Vdğ. İst. 1996, C. 2, Sh. 206, Hds. 1743 (3221)

Ahmed b. Hanbel, El-Müsned, C. 1, Sh. 166’dan.

Aclunî, Keşfu’l-Hafa, C. 1, Sh. 289, Hds. 924. Ahmed, Necmî ve Taberânî rivayet ederler.

14) Bkz. Tevbe, 9/119.

———————————

15) Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Fiten, B. 15, Hds. 3988.

16) Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-Fiten, B. 14, Hds. 38.

———————————

Sahih-i Buhârî, Kitabu’l-İman, B. 11, Hds. 12.

Kitabu’l-rikak, B. 34, Hds.82.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Fiten, B. 4, Hds. 4267.

Sünen-i Neseî, Kitabu’l-İman, B. 30, Hds. 5003.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Fiten, B. 13, Hds. 3980.

İmam Malik, Muvatta’, Kitabu’l-İsti’zan, Hds. 16.

———————————

17) İmam Kurtubî, el-Camiu Li Ahkâmi’l-Kur’ân, Çev. M. Beşir Eryarsoy, İst. 1998, C. 5, Sh. 426-427.

———————————

18) Sünen-i Neseî, Kitabu’z-Zekat, B. 74, Hds. 2559.

Sünen-i Tirmizî, Kitabu Fedailu’l-Cihad, B. 18, Hds. 1703.

Sünen-i Dârimî, Kitabu’l-Cihad, B. 6, Hds. 2400.

İmam Malik, Muvatta’, Kitabu’l-Cihad, Hds. 4.

İmam Malik (rh.a.)’in rivayetinde şu ziyade var:

“… Namaz kılıp oruç tutan ve Allah’a hiç bir şey ortak koşmadan O’na ibadet eden kimse…”

19) Sünen-i Tirmizî, Kitabu’l-Fiten, B. 14, Hds. 2268.

———————————

20) Sünen-i Tirmizî, Kitabu Tefsiru’l-Kur’ân, B. 6, Hds. 3250.

Sünen-i İbn Mace, Kitabu’l-Fiten, B. 21, Hds. 4014.

Sünen-i Ebu Davud, Kitabu’l-Melahim, B. 17, Hds. 4341.

———————————

21) Bkz. Fecr, 89/27-30.

22) Bu faziletli hicret ve muhacirin değerini anlatan şu hadisi de kaydetmek, yerinde bir harekettir:

Ebu Said el-Hudrî (r.a.)’dan.

(Bir Kerre):

— Ya Rasulellah (s.a.s.), insanların hangisi daha faziletlidir? denildi.

Bunun üzerine Rasulullah (s.a.s.):

“Canıyla, malıyla Allah yolunda cihad eden mü’mindir.” buyurdu.

Sahabîler:

— Sonra kimdir? dediler.

Rasulullah (s.a.s.):

“Vâdîlerden bir vâdî içinde (yalnızlığa çekilen) bir mü’mindir ki, o, Allah’dan korkar da insanları kendi şerrinden rahat bırakır.” buyurdu.

Sahah-i Buhârî, Kitabu’l-Cihad ve’s-Siyer, B. 2, Hds. 5.

Sahih-i Müslim, Kitabu’l-İmare, B. 34, Hds. 122-123.